اسدالله جعفری

 

 

بنام خدا

 

قانون احوال شخصیه اهل تشیع افغانستان

                             و

دروغ های شاخدار یک وکیل خواب آلود پارلمان

احوال شحصیه اهل تشیع افغانستان ماجرای بسیار شکفت انگیزی پیدانموده وبدل به یک مسابقه سیاسی ودینی شده است واین ماجرا زمانی به اوج خود رسید که این قانون بی زبان در آستانه تصویب قرار گرفت وقرار بود که درپارلمان مطرح شود وبه تصویب برسد.اما براساس لجبازی جناب آقای وزیر عدلیه که باید از طریق وزارت عدلیه در هیئت وزیران مطرح شود وازطریق دولت بعنوان یک لایحه به پارلمان فرستاده شود واز طرف دیگر آقای آیت الله محسنی اسرارداشت که این قانون بدون این سیر دوری وازدست رفتن فرصت به پارلمان برده شود وبه تصویب برسد.

بنابر این این قانون مدت دوسال دردست وزارت عدلیه ونهاد های ذی دخیل معطل ماند تا این که روز ...در پارلمان به تصویب رسید.

اما در همین ایام بود که سایت کانون با یک نماینده پارلمان افغانستان مصاحبه اختصاصی انجام داد وایشان تدوین این قانون را به وزارت عدلیه نسبت داد وبه آقای محسنی نسبت های ناروایی را نسبت داده است مثل این که این نماینده محترم پارلمان خواب آلود بوده واگر نه چنین دروغ های شاخداری را برزبان نمی آورد تا هم به یک عالم مؤمن نسبت های خلاف واقع داده باشدوهم قلب تاریخ کرده ودست رنج علمی فرزندان هزاره را به وزارت عدلیه تقدیم کرده است.

من برای این که این دروغ های شاخدار را روکرده باشم ونسل امروز وفردای وطن بدانند که چه کسی وکسانی این قانون را تدوین کرده اند؛ اصل ماجرای تدوین قانون احوال شخصیه را با ذکر نام افرادی که این قانون را تدوین نموده اند تقدیم خوانندگان عزیز می کنم تا رسواگردد هران که در او غش باشد.

امید آن دارم که این نوشته سندی باشد برای این که  جاهلان ونادانان ناخواسته ویا عمدا ومعاندانه این کارعلمی فرزندان راستین وطن وافتخارات هزاره را دودستی تقدیم دیگران نکنند واین رستاخیز علمی طلاب عزیز مشهد را ناجوانمردانه مصادره ننماید واگر این مردان علم را نمی نوازد لااقل این قدر وجدان اخلاقی داشته باشند کاربزرگ ایشان کوچک نشمارند وخدای ناکرده آن را دوزدی نکنند  .

از آنجای که در این نوشته راجع به آیت الله محسنی ونقش ایشان در تدوین این قانون سخن رفته است ،لازم می دانم که در ابتدا نظر شخصی خودرا راجع به آقای محسنی بسیار روشن وشفاف بیان کنم تا خواننده عزیز خود قضاوت کنند که من غلام حلقه بگوش آیت الله محسنی،دشمن معاند وجحود ایشان ویا یک منتقد بی طرف هستم ودر بیان حقیقت جزروشن شدن حقیقت هدف دیگرندارم وخداراشکر که نه دشمن جحود حق هستم ونه گوش به فرمان بی منطق وچشم وگوش بسته شخصیت ها ونه دندان طمع سیاست دارم ونه چشم به جیب سیاسیون وارباب قدرت که نوکر مردم خود ومنت دار فرزندان صادق هزاره وشیعه امام صادق ورهرو شهید اقالیم قبله شهید مزاری هستم.  

نظر شخصی من درباره آیت الله  محسنی:

1 – من از منتقدان بسیار جدی وبی غل وغش آقای محسنی بوده ام وهستم واین چیزی نیست که من آن را پنهان کرده باشم ویا پنهان کنم  نه بلکه این نقد جدی رفتار های سیاسی وموضع گیری های اجتماعی آقای محسنی رابسیار روشن وشفاف گفته ونوشته ام که این نوشته های من در پایگاه های اینترنتی موجود اند وکاری نیست که نقد درسایه باشد ونزدیکان آیت الله محسنی از آن بی خبر باشند ولا اقل بهترین دوست من وصادق ترین شاگرد آقای محسنی آیت الله شیخ علی توسلی(که اکنون از مدرسان مدرسه خاتم النبیین وازمشاوران ایشان در امور مدرسه است)این موضع روشن وشفاف وبی غل وغش من را می داند .با این که ایشان از رهبر وپیشوای شهیدان ما شهید مزاری هرگز انتقاد جدی وخدای ناکرده توهین آمیز نکرده اند اما من این نقد های جدی خود را با ایشان نیز می گفتم وبه قول معروف با هم رهبر جنگی می کردیم البته بنده هم هیچ گاه به آیت الله محسنی توهین نکرده ام ونخواهم کرد نقد آری وباید اما توهین وتهمت نه وهرگزنه .

2 – آیت الله محسنی،شخصیت چند لایه است وهمین چند لایه بودن شخصیت ایشان هست که هرکسی از ظن خود یار واغیار او می شوند .چنان که برخی ازجریانات از خانواده شیعه افغانستان او راراستین ترین نماینده عام امام زمان می دانند وبخشی دیگر از همین خانواده او رایک وهابی در لباس شیعه می نامند ودرمقابل می بینیم که وهابیت از برخی تألیفات آیت الله محسنی استقبال می کند.

به هرحال آقای محسنی یک شخصیت چند لایه است ونمی توان به سادگی وبسیار شتاب زده در باره ایشان سخن گفت.

3 – واقعیت های موجود وتجربه شده این را نشان می دهند (یا لااقل من این گونه فهمیدم وفکر می کنم )که موضع گیری های سیاسی واجتماعی ایشان تاهنوز به نفع جامعه هزاره نبوده وموضع گیری بسیار تأسف بار وغیر انتظار آیت الله محسنی در برابر شهید اقالیم قبله شهید مزاری نه توجیه عقلانی داشت ونه ضرورت شرعی احساس می شد .

آن موضع گیری بسیار شتاب زده وحیرت آور برای خانواده شیعه وهزاره تبعات بسیار ویرانگر در پی داشت وآن موضع گیری بسیاربسیارغیرمنتظره ایشان هم به طرد شدن ایشان از جامعه هزاره انجامید وهم منشاء آبشخور نفاق وشقاق در بین این خانواده به استضفاف کشیده شده شد. واگر آیت الله محسنی بجای که حکم ارتداد شهید مزاری را از طریق رادیو بی بی سی اعلام کند ، راه گفت وگو ومذاکره با شهید مزاری را در پیش می گرفت وآیات عظام وشخصیت های جهادی را واسطه این گفت وگو قرار می داد یقینا خانواده شیعه امروز تاریخ دیگر وجایگاه اجتماعی دیگر می داشتند وخود آیت الله محسنی هم درکنارآیت الله العظمی محقق کابلی از مراجع شیعه می بود وبا مرجعیت ایشان درکنار آیت الله کابلی ،وضعیت حوزه های شیعه در افغانستان ورویکرد اجتماعی وسیاسی شیعه چهره دیگر می یافت .

4 – با تشکیل حزب وحدت ونپیوستن آیت الله محسنی به جریان مبارک وحدت نیرو های شیعه ،شخصیت اسطوره ای آیت الله محسنی بدل به ضد خودشد وآن همه هیمنه دینی ایشان فروریخت وچهره اصلاح طلبی معظم له بدل به چهره نفاق وشقاق شد واین فروریختن شخصیت دینی ومصلحی آقای محسنی به خاطر آن بود که تا قبل از تشکیل حزب وحدت،آقای محسنی بار ها وبار ها گفته بود که اگر وحدتی بین احزاب شیعه بوجود بیاید من به مکه رفته هزار رکعت نماز شکر می خوانم واین سخن آقای محسنی را توده مردم شیعه بعنوان یک اصل اصیل پذیرفته بودند ودر صداقت آقای محسنی کوچک ترین شک وشبهه ی را در دل راه نمی دادند.

اما وقتی حزب وحدت تشکیل شد آقای محسنی درابتدا از این رویکرد نیروهای سیاسی و احزاب شیعه استقبال کرد. ولی در مراحل های بعدی شرط وشروطی را پیش کشید که دو تن از رهبران حزب وحدت یعنی شهید صادقی نیلی وشهید عبدالعلی مزاری،تلاش بسیار نمودند تا ایشان به این جریان مبارک بپیوندد. اما ایشان بجای این که به این جریان ملحق شود، به جریان پشاور پیوست ورسما علیه خواسته های حزب وحدت موضع گرفت وجریان حق خواهی شیعیان راخاتمه یافته اعلام نمود.

 اگراین اشتباه تاریخی آقای محسنی را با سیاست پلنگ منیشانه آقای کریم خلیلی مقایسه کنیم بهتر به اشتباه آقای محسنی عارف می گردیم.

وقتی حزب وحدت تشکیل شد علاوه بر آقای محسنی آقای کریم خلیلی هم با تشکیل حزب وحدت بمخالفت برخواست واز ایران به پاکستان رفته آنجا سازمان نصر نوین را تشکیل داد وبا تشکیل حزب وحدت رسما مخالفت کرد وپیوستن آقای عبدالعلی مزاری وشیخ قربانعلی عرفانی را از سازمان نصر غیر قانونی اعلام نمود وبه اصطلاح طیف شمال یعنی طرفداران شهید مزاری وطیف مناطق مرکزی یعنی طرفداران شیخ قربانعلی عرفانی را از سازمان نصر اخراج کرده سازمان نصر قدیم را غیر قانونی اعلام نموده سازمان نصر نوین را تنهانماینده قانونی سازمان نصر اعلام کرد.

اما تشکیل سازمان نصرنوین مورد استقبال دیگر اعضای سازمان نصر قرارنگرفت وآقای کریم خلیلی تنهای تنها ماند اما از آنجاکه آقای کریم خلیلی سیاستش سیاست پلنگ است وهمانطور که پلنگ در کمین فرصت می نشیند ووقتی فرصت پیش آمد با یک جهش به شکار حمله می کند وطعمه را غافل گیرنموده شکار می کند.آقای خلیلی هم همواره در کمین لحظه ها هستند لذا وقتی دید که تنهای تنها مانده است با یک چرخش180درجه ای به حزب وحدت پیوست وبرای زعامت آینده تلاش نوین را آغاز کرد واز صداقت وحمیت هزارگی شهید مزاری استفاده نمود ودیدیم که آخر چه شد.

اما آیت الله محسنی با نپیوستن به حزب وحدت از جامعه هزاره طرد شدواگر ایشان به جریان حزب وحدت می پیوست زعامت سیاسی ودینی شیعه از آن آقای محسنی بود چون آقای محسنی را همه نیروهای شیعه قبول داشتند وتوده مردم ایشان رابحیث یک مرجع باورداشتند ،روحانیت شیعه ایشان را از فقیهان طراز اول می دانستند وروشنفکران ایشان راتنها روحانی سیاستمدار و....

5 – آقای محسنی علارغم شعار ها وگفته هایش، اجتماعی کار نمی کند وکارجمعی را سیره خود نساخته است وبه همین علت است که آقای محسنی کتاب هایش را خودش با توجه به محفوظات دوران طلبگی خود وکند وکاوی دوباره در گنجور ذهن وحافظه بسیار حیرت آور خود می نویسد وتاهنوز دیده نشده است که ایشان یک مجمع علمی را رهبری کرده باشد ویا یک مجمع علمی وپژوهشی را بنیاد نهاده باشد وراه ورسم پژوهش وتحقیق وتدقیق را برای ایشان بیاموزد تا این علم او با خودش در گور نرود .

این کار محسنی به سه طریق قابل فرض است:

5-1 – آقای محسنی بناندارد که باکار جمعی افتخارات علمیش کاسته شود ودر فرایند این کار جمعی علمی فرزندان از جامعه هزاره تربیت شود که در تدقیق وتحقیق بالادست آقای محسنی قرار گیرند وروزی شاگرد رهبر وسرور استاد گردد واستاد خانه نشین شود وشاگرد یکه تاز میدان ،چنان که در ایران دررابطه با آیت الله العظمی منتظری همینطورشد وایشان توسط شاگردان خود بیش از هفت سال در خانه اش زندانی شد وشاگردان آقای منتظری آقای منتظری رامتهم به نفهمی فقهی نمود و...

شاید محسنی نمی خواهد که این فرایند در باره او تکرار گردد وعلت این که او در طول چند دهه رهبری حزب حرکت، برکت علمی نداشته اند واز میان هزارهزار پیرو عاشق صادق یک هزاره مجتهد مجاهد تربیت نکرده است وآنان که بر دامان او توسل جسته اند از وصول به اصول باز مانده اند وازمشرعه جرعه ای ننوشیده اند وازصراط الحق ...

البته گفته های خطابی ونوشته های کتابی ،تقوا وپارسایی ودرویش منیشانه زیستن ظاهری آیت الله محسنی این فرض را برنمی تابد.

5 -2 – آقای محسنی دربنان قهرمان بی بدیل است ولی در بیان وتبیین ناتوان،اونویسنده ی خوب است ودرتدقیق وتحقیق فردی ونوشتاری ید بیضاء می کند اما در تبیین تدریسی دست کوتاه وخرمابرنخیل است

5 – 3 -از آنجای که آقای محسنی بیش تراز 5سال در درس خارج حوزه علمیه شرکت نکرده است وحوزه نجف را بسیار زود ترک نموده ومشغول به کار های سیاسی ورهبری جهادی شد، او نمی تواند مانند آقای کابلی برکرسی تدریس اجتهاد تکیه زند واز عهده پاسخ گوی شاگردان برآید.اگرچه حافظه ای که آقای محسنی دارد مثل آقای کابلی یک دائرة المعارف متحرک وگویا است. اما آن تردستی وذوفنونی که آقای کابلی درتدریس اجتهادی وپهلوانی علمی وموشکافی فقهی ودرایت درروایت وسلاست وجزالت در حکایت وبرهانی کردنددر وجدانی نمودن قواعدفقه دارد؛ آقای محسنی ندارد چون آقای محسنی سالها است که از حوزه دور بوده وکارهای سیاسی کرده وهیچگاه تدریس نداشته تابتواند کرسی اجتهاد را برپادارد ومشعل اجتهاد برافروزد تانفاق وکفر بسوزد وققنوسی خلق شود.

5- آقای محسنی از نظر علمی در حوزه های شیعی جایگاه بسیار رفیعی دارد وهیچ فردی منصفی نمی تواند این جایگاه علمی محسنی را انکار کندمگر این که او فرد معاند باشد ویادشمن متعصب نادان.

کتاب های ایشان گواه صادق بر دانایی وآگاهی آقای محسنی از دانش های مرسوم حوزه دارد ونشانگر تتبع مستمر وقوه خلاق اجتهاد اومی باشد.

6 – اگر دو مسئله در زندگی شخصی واجتماعی محسنی نبود، هیچ کسی نمی توانست تقوا وپارسایی واز دنیاگریزی آقای محسنی راانکارکند.

اما آن دومسئله شخصی واجتماعی عبارت اند از:1 –ازدواج آقای محسنی با خواهر مشتاق.2 – مسئله افشار وخاموشی آقای محسنی در برابر این فاجعه ضدبشری وخلاف شرع محمدی.

6 - 1 – ازدواج آقای محسنی باخواهر مشتاق.

اگر ازدواج او با خواهر مشتاق نبود شخصیت اخلاقی ایشان تااین حد افول نمی کرد چون که ازدواج ایشان با خواهر مشتاق وشهادت نابهنگام ومرموز مشتاق ،بزرگ ترین حربه را بدست مخالفان آقای محسنی داد .با این که ازدواج آقای محسنی با خانم مشتاق (خواهر مشتاق)از نظر شریعت هیچ اشکالی ندارد وآقای محسنی کار خلاف شرع نکرده است وحتی کاری خلاف سیره صحابه رسول خدا وفقها شیعه وسنی انجام نداده است ولی از آنجای که آقای شهید مشتاق خواهرش را به عنوان این که آقای محسنی یک رهبر وپیشوای دینی است وفقیه زاهد وارسته می باشد وخیانت به امانت نمی کند وخواهر ایشان نیز همسن دختر آقای محسنی است وچه بهتر که این خواهر خود رادر نزد این فقیه وارسته وپیشوای دینی ورهبر محبوب خود به امانت گذارم تا او این خواهرم رابه حیث یک فرزند ،همانطور که دختر خودش را علم می آموزد وبرای فردای اسلام تربیت می کند ،خواهر من را هم تربیت کند واتفاقا خواهر من ودختر ایشان همسن وسال هم هستند وهردو ی ایشان همدرس می شوندومثل خواهران دوقلو پیش پدر پیر عابد وزاهد خوددرس دین وفقه اهل بیت می خوانند .

لذا مخالفان محسنی اصل ماجرا را(این که حقیقت چه بوده خدا می داند)این گونه تبیین نمودند وگفتند: آقای محسنی به خاطر شهوت پرستی به امانت خیانت کردند وخواهر مشتاق را با غرر وبدون اجازه ولی به عقد خود در آوردند واین خیانت در امانت وخلاف شرع است واز مردی پیری به سن وسال آقای محسنی بسیار قبیح وخلاف اخلاق انسانی ومروت اسلامی است که دست به چنین کاری بزند.

این تبلیغات مخالفان محسنی زمانی مقبول عام افتاد که شهید مشتاق بسیار مرموز ونابهنگام شهید شدومخالفان آقای محسنی این شهادت مرموزمشتاق را پیراهن عثمان ساخت وبرگردن ایشان آویخت ودر کوی وبرزن ندادرداد که بعد از خیانت محسنی به امانت ، مشتاق بنای شکایت علیه محسنی را داشت ومی خواست محسنی را ...ومحسنی دستور قتل وترور ایشان راصادر نموده وایشان را شهید کرد.

حال این قضیه راست بود یا دروغ به هرحال پیراهن عثمان گردید وبه گردن محسنی آویزان شد وآقای محسنی را لکه ننگی بر پیشانیش حک کرد که تاهنوز این لکه پاک نشد وخواهر مشتاق هم در این رابطه سخنی نگفت وخانواده مشتاق نیز حرکت درسایه را برگزید.لذا این مسئله شخصی باعث افول شخصیت اخلاقی ودینی آقای محسنی شد وآن هم چنان افولی که تاقیام قیامت نیز ترمیم نخواهد شد ودر این مسئله ،مقصر خود آقای محسنی است نه مردم که چنین ذهنیتی را در باره ایشان پیدانموده اند به قول مولا علی امیر بیان(ع)که فرموده باشد:

هرکسی اگر خود را درجایگاه تهمت قرار داد ومردم نسبت به اوذهنیت سوءپیداکردندگناهی برمردم نیست که اوخود خودش رادرچنان جایگاه تهمت قرارداده است.

 6 -2 – فاجعه افشار وخاموشی آقای محسنی   

درتاریخ خونبار افغانستان وقایع ضدبشری بسیار اتفاق افتاده است که بسیاری از آن ها را جز خدا کسی دیگر خبرندارد.اما فاجعه ضد بشری افشار توسط دولت مجاهدین در دوران ریاست آقای برهان الدین ربانی ووزارت احمدشاه مسعود به عنوان وزیر دفاع دولت ربانی،از وقایع فراموش نشدنی است که خوشبختانه این فاجعه در زمانی رخ داد که جهان جهان اطلاع وخبر رسانی بود وهست وبه همین جهت چنان که در هنگام واقعه از نظر ها پنهان نماند فردا وفردا ها نیز از تاریخ محو نمی شود وتا ابد بعنوان سندی بر مظلومیت هزاره ها ولکه ننگی بر پیشانی استاد برهان الدین ربانی ونشان قهرمانی ددمنشانه وضدبشری قهرمان ملی احمدشاه مسعود درسینه تاریخ نقش می ماند وبه نسل های آینده منتقل می گردد.

به هرحال فاجعه ضد بشری افشار ورفتار ددمنشانه وغیر انسانی احمدشاه مسعود ومتحدانش را باید درجای دیگر مورد بحث وارزیابی قرارداد واسناد این واقعه را از نوباید بازخوانی نمود.

اما این فاجعه فاجعه ی نبود که آدم مثل آقای محسنی در برابر این فاجعه غیر بشری وخلاف شرع خاموش بماند وحتی عوامل بوجود آورنده این فاجعه راموردتفقد قرار بدهد ویا بگوید کلیهما فی النار.

مردم ذهنیتی که از آقای محسنی داشتند واعتقاد وباوردینی که درباره ایشان پیداکرده بودند انتظارچنین رفتاری را از ایشان نداشتند.

اما آقای محسنی برخلاف همه ی انتظار وباورهای جامعه هزاره خاموشی در پیش گرفت وحزب وفرمان دهان تحت امرآقای محسنی در کنار احمدشاه مسعود قرار داشتند واسنادی که از فاجعه افشار بدست آمد نشان از همکاری جدی فرماندهان تحت امر آقای محسنی با احمدشاه مسعود داشت واحمدشاه مسعود همین همکاری این فرماندهان شیعه را با خود سندی برای حقانیت خود تلقی کرد واز آن بهره برداری سیاسی نمود وآقای محسنی هم هیچ گاه این همکاری را تکذیب وتقبیح نکرد.

با توجه به این مطالب وروشن شدن نظر وموضع شخصی من، راجع به آقای محسنی، اکنون می پردازم به قضیه قانون احوال شخصیه ومسائل پیرامون تدوین این قانون ونقش آقای محسنی درتدوین این قانون ودروغ های شاخدار یک وکیل خواب آلود پارلمان افغانستان.

 دروغ های شاخدار یک وکیل خواب آلود پارلمان افغانستان.

ابتدا  بخش های از مصاحبه سایت کانون را با نماینده پارلمان، جناب آقای اسماعیل صفدری می آوریم بعد به نقد مصاحبه می پردازیم وبرای آنکه هنگام نقد بین سخنان ایشان وسخن ما اشتباهی پیش نیاید من سخنان ایشان را شماره گزاری کردم ونقد را براساس همان شماره ها ادامه می دهم :

مصاحبه اختصاصی بخش خبری سایت کانون با نماینده مردم کابل در پارلمان افغانستان آقای اسماعیل صفدری درابطه با تصویب احوال شخصیه اهل تشیع که تا حدودی جنجالی شده است

 س - گفته می شود که احوال شخصیه را تشیع را آیت الله شیخ آصف محسنی نوشته کرده است آیا این درست است ؟   

1 – ج-  جناب آقای شیخ آصف محسنی درجریان ختم کاراین قانون باخبرمی شود که رییس صاحب جمهورحکم صادرکرده و وزارت عدلیه هم آن قانون را تهیه کرده ودرمیان تمام اهل ادب وفن واصحاب حقوق واکادمی علوم چرخانده ، از دانش وعلم انان درباره ای بار وری و مسایل حقوقی وقانونی بهره جسته عنقریب که به  شورای وزیران برده شود

با وزیرعدلیه درتماس می شود خواهان ملاحظه ای قانون مذکور می شود؛ وزیر عدليه قبول  نمی کند، جناب شیخ اصف، از جناب رییس جمهورحکم می آورد  بعداز این حکم ؛ قانون احوال شخصیه اهل تشیع ملعبه ای بازار گرم شیخ اصف می گردد وفعلا" هم تمام دل سردی دوستان، مشکل فرا روی این قانون، دخالت های بی جای شیخ اصف می باشد وبس. او تازه تکیه دار مذهب ماشده است. چون تازه کار است عجله می کند، چون عجله می کند غلط می شود.

آنچه را که برادر صفدری نماینده محترم پارلمان گفته است هیچ گونه حقیقت وواقعیت ندارد ودروغ های شاخداری است که نمی دانم چگونه وبا چه انگیزه ای از دهان ایشان برون آمده است وبرای من باورنکردنی است که انسان با همان زبان ودهانی که کلمه توحید وشهادت به رسالت محمد(ص)را می گوید با همان دهان وزبان این دروغ های شاخدار را بگوید وقلب تاریخ کند وحق رابا باطل بپوشاند مگر این نماینده محترم سواد خواندن قرآن را ندارد وقرآن نخوانده است که خدای متعال در سوره   بقره آیه 42می فرماید:

وَلا تَلْبِسُوا الْحَقَّ بِالْبَاطِلِ وَتَكْتُمُوا الْحَقَّ وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ (٤٢)

حق رابا با طل نیامزید ودر حالی که حق را می دانید کتمان حق نکنید.

این نماینده محترم پارلمان چرا کتمان حق می کند وحق را با باطل در می آمیزد ودین خود را برای دنیای دیگران می فروشد.براستی این نماینده محترم با این نسبت دادن های خلاف واقع به آقای محسنی چه سودایی به سردارد؟او با متهم کردن آقای محسنی چه بدست می آورد؟واز این که تدوین قانون احوال شخصیه رابه وزارت عدلیه نسبت می دهد، از این کتمان حقیقت روشن چه سودی نصیب ایشان می گردد؟

وای بحال پارلمان افغانستان که چنین نماینده گان بی خبر از حقیقت های آشکار دارد وبا تمام پرروی درروز روشن کتمان حق می کند وچیزی که اصلا حقیقت ندارد بعنوان حقیقت به خورد مردم می دهد.

خانم ملالی جویا در باره پارلمان گفته بود که((پارلمان افغانستان یک تویله خانه است))ما باورنکردیم وخانم ملالی جویارا خواهر بی ادب خواندیم اما حالا راستی راستی حرف این دختر وطن راست می شود وآدم از برخی نمایندگان پارلمان چیز های می شنود که راستی راستی که ملالی راست گفته بود.

احوال شخصیه ونقش آقای محسنی در آن

اماراجع به احوال شخصیه ونقش آقای محسنی در آن ،اصل واقعیت از این قرار است:

دوتن از دانشمندان کشور،آقایان محمدتقی مناقبی از ولایت دایکندی ،ولسوالی ...وآقای سید احمد حنیف حسینی از ولایت بامیان ،ولسوالی یکه ولنگ،که هردوی این فرزندان وطن دانش آموخته دانشگاه رضوی مشهد  دررشته حقوق ودانش آموخته حوزه علمیه مشهد تا مقطع خارج فقه واصول هستند،باهم تصمیم می گیرند که درباره احوال شخصیه شیعیان افغانستان تحقیق کنند .

درابتدا به عنوان یک کار تحقیق شخصی وکاردانشجویی کاررا آغاز می کنند.اما نمی دانم بعد ازچند مدتی وچگونه وتوسط چه کسی آقای محسنی با این دوبزرگوار آشنا می شود ودر جریان کار شان قرار می گیرد واین دو را به ادامه کار تشویق وترغیب می کند.

بعد از این زمان است که آقایان حسینی ومناقبی بطورجدی وبا ذهنیت فراتراز یک تحقیق کارراپی گیری می کنند ودر همین راستا بدنبال یارگیری می روند وافرادی را ازمیان طلاب حوزه به عنوان یاران کاری خود بر می گزینند که در ادامه این نوشته بطور مشروح مطرح می گردد.

نطفه اولیه تدوین قانون احوال شخصیه اهل تشیع افغانستان این گونه تکوین می یابد ورشد خود را آغاز می کند ودر ادامه این تکوین ورشد تنها کسی که به فریاد این جمع لبیک می گوید ومورد حمایت معنوی وارشادات علمی قرار می دهد فقط وفقط آقای محسنی بوده نه کسی دیگر .

تدوین کنندگان قانون احوال شخصیه اهل تشیع افغانستان در ادامه کار خود با تمام شخصیت ها ورهبران سیاسی ومذهبی شیعه دیدار می کنند واز تک تک آنها استمداد می جویند اما این  که آن شخصیت ها ورهبران سیاسی ودینی چه گفته وچه کرده اند چیزی زیادی  نمی دانم ولی این را می دانم که تدوین کنندگان این فانون با این افراد دیدار های داشته اند:

آیت الله العظمی محقق کابلی،کریم خلیلی،حاجی محمد محقق،محمد اکبری،سید مصطفی کاظمی،سروردانش وزیر عدلیه ودیگرشخصیت های سیاسی وعلمی هزاره اما این بزرگان فقط سرتکان داده وآفرین گفته اند دیگر کاری عملی انجام نداده اند.

آقای محسنی به حمایت های معنوی وعلمی خود ادامه دادند وپابپای این جمع حرکت نموده است.

البته آقای محسنی کسی نیست که به افراد پول بدهد. او فقط از آبرو واعتبار علمی ودینی خود سرمایه گزاری می کند وهمین پول نپرداختن آقای محسنی بود که دکتر صادق مدبیر وسید حسین انوری از حزب حرکت جداشد.

تدوین گران قانون احوال شخصیه اهل تشیع افغانستان هم از جیب آقای محسنی چیزی جز یک میلیون  واند تومان نصیب ایشان نشد ولی علا رغم این حاتم بخشی نکردن آقای محسنی اگر حمایت های معنوی ومالی ایشان نبود واقعیت این است که این قانون احوال شخصیه امروز هرگز وجود خارجی پیدانمی کرد.این حقیقتی است که هیچ کس نمی تواند آن را کتمان کنند.

گفتیم آقای محسنی به تدوین کنندگان قانون احوال شخصیه اهل تشیع افغانستان پولی خرجی حق الزمه وحق التألیف نداده  است اما آبرو واعتبار علمی ودینی خود را دراختیار تدوین کنندگان قانون احوال شخصیه گذاشتند وخود نیز هرگاه لازم بوده اند در خدمت تدوین کنندگان بوده وتمام دانایی وآگاهی علمی خود را دراختیار این جمع قرار می داده اند.

چنان که در چند سطری بالا گفته شد آقای محسنی برای این قانون پولی هزینه نکرد اما از آبرو واعتبار علمی ودینی خود واقعا سرمایه گذاشت لذا تدوین کنندگان قانون احوال شخصیه را به آقای سید باقر مصباح نماینده آیات عظام مرحوم آقای خوی ومرجع فعلی حضرت آیت الله العظمی سیستانی،معرفی می کند تا ایشان امکانات تحقیق ومکانی برای کارهای تحقیق را در اختیار تدوین کنندگان قرار دهد که حاج آقای سید باقر مصباح هم بابزرگواری امکاناتی را حتی المقدور دراختیار این جمع قرار می دهد که خدا به ایشان هم جزای خیر عطافرماید.

اصل ما جرا همین بود که به عرض رسید نه آنچه را نماینده محترم پارلمان افغانستان درمصاحبه باسایت کانون گفته است وتدوین کننده قانون احوال شخصیه را وزارت عدلیه معرفی نموده است.

ممکن است این سؤال پیش بیاید که پس وزارت عدلیه ووزیر عدلیه کی با خبر شد؟ چرا این قانون را وزارت عدلیه تدوین نکرد ؟چون تدوین این قانون کار وزارت عدلیه بود چنان که هنگان تصویب آن چنین ادعایی شد.

این که چرا وزارت عدلیه  به وظیفه فانونی خود عمل نکرد واین قانون رابا بودجه دولت به سامان نرساند.پاسخ بسیار روشن است برای این که وزیر عدلیه جناب آقای سروردانش خودش یک شیعه هزاره است ووزارت او سهمیه هزاره است اما جناب وزیر نمی خواهد شیعه بازی وهزاره گرایی را در وزارت عدلیه حاکم سازد آقای دانش خود را یک وزیر ملی می داند واز قوم گرایی وشیعه بازی گریزان است واگر ایشان مسئله تدوین قانون احوال شخصیه را مطرح می کرد وبرای تدوین آن بودجه دولتی می خواست متهم به هزاره گرایی وشیعه بازی می شد واز وزارت سلب صلاحیت می شد.

اما این که وزارت عدلیه چه زمانی از تدوین این قانون با خبر شد ؟آیا اول وزارت عدلیه این قانون را تدوین کرد وآقای محسنی بعد از پایان یافتن تدوین قانون با خبر شد؟یااول قانون تدوین شد ووقتی تدوین کنندگان آن را برای ارزیابی به دانشمندان وفقها و از جمله وزارت عدلیه عرضه داشت؛ آنگاه با خبر شد؟

قانون احوال شخصیه درمشهد مقدس توسط جمعی از طلاب حوزه علمیه مشهد با سرپرستی آقایان محمد تقی مناقبی وسید احمد حنیف حسینی وهمکارانش :

درمرحله تهیه مواد قانونی وحقوقی وبررسی قوانین وفقه اهل سنت سرکارخانم حواصادقی بعنوان فیش بردار وبررسی کننده مواد ،مدت همکاری شش ماه.

درگروه فقه آقایان:

شیخ علی توسلی به مدت 12 ماه

محمدجوادبراتی 7ماه

سیدیحیی هاشمی 8ماه

محمدامیر رضوانی 10ماه

قربانعلی انصاری6ماه

ابراهیم سعادت6ماه

سیدمحمدجوادسجادی6ماه

محمدموسی فکوری4ماه

محمدعلی رحیمی1ماه

امامراحل روند تدوین از این قرار بود:

  

روند تدوين پيش نويس  قانون احوال شخصيه اهل تشيع جمهوري اسلامي افغانستان

 

شوراي تدوين پيش­نويس قانون احوال شخصيه اهل تشيع افغانستان، در قالب دو گروه فقه (ده نفر) و حقوق اسلامي (سه نفر) در سرطان 1384 خورشيدي، تحقيقات علمي و تخصصي خود را، در طي مراحل ذيل آغاز كرده و در اسد (مرداد) 1385 خورشيدي، به انجام رساندند.

مرحله اول: تحقيقات مقدماتي و آماده سازي محققين

الف: تبيين مكانيزم اجراي ماده 131 قانون اساسي

 شوراي تدوين، در صدد تهيه پيش­نويس قانوني شده بودند كه ماده 131 قانون اساسي افغانستان، امر به تهيه آن كرده است، و هيچ مکانيزم يا آيين­نامه­اي براي تطبيق و تدوين آن پيش­بيني نشده است.

 شورا تصميم گرفت راهکار و مکانيزم مناسب حقوقي، جهت اجرا و عملي ساختن اين ماده، ارايه نمايد، و لازم دانست كه ماهيت حقوقي و دلالت ماده 131 قانون اساسي را کاملا روشن كند، تا با تمركز، تحقيقات آينده در حيطه دلالت قانون اساسي و پرهيز از تحقيقات غير لازم و يا خارج از موضوع، موجب تسريع در روند تدوين گردد. حاصل مطالعات اين بخش براي شوراي تقنين وزارت عدليه، نمايندگان پارلمان، قضات و نهادهاي قانوني مفيد است زيرا اطلاعات حقوقي لازمِ اين ماده قانوني را ارايه مي­كند.

نتيجه اين بخش از تحقيقات، به صورت طرحي پيشنهادي به شوراي تقنين وزارت عدليه، پارلمان، و قوه قضاييه، در شماره 41  (سرطان 1385 خورشيدي) مجله وزارت عدليه، در ادامه فرمان رئيس جمهور، در مورد تدوين قانون احوال شخصيه فقه جعفري، چاپ شده است.

ب- تبيين و تحقيق ماهيت و مصاديق احوال شخصيه

احوال شخصيه، اصطلاحي حقوقي است و در يک متن حقوقي (قانون اساسي) به کار رفته است و تعريفي از آن ارايه نكرده است.

شوراي تدوين، با دلايل علمي و مستندات قانوني، و با توجه به نظامهاي حقوقي كشورهای اسلامي، نخست، ماهيت احوال شخصيه، و ثانيا مصاديق آن را روشن كردند، تا پژوهشهاي محققين در جهت دلالت ماده 131 قرار گيرد و اختلافاتي که در موضوعات احوال شخصيه، وجود دارد؛ موجب اعتراض نمايندگان پارلمان، نشود و بدون مشکل و تاخير، مسوده تهيه شده تصويب گردد.

نتيجه تحقيقات اين بخش در شماره 42 (اسد 1385 خورشيدي) مجله وزارت عدليه افغانستان چاپ شده است.

ج- تعريف اصول و استانداردهاي قانون نويسي

تدوين قانون، رشته­اي تخصصي در مراكز علمي جهان است، پارلمان­هاي کشورهاي پيشرفته، در فقه و حقوق، متخصص ترين افراد رشته فقه و حقوق، و با تجربه­ترين آن­ها را، مأمور تدوين قانون مي­نمايند، تا آنچه تدوين مي­شود، کار آمد باشد و با گذشت زمان نسخ و کهنه نگردد، حتي دوره آزمايشي را، براي قوانين پيش بيني مي­نمايند تا در ضمن اجرا، نواقص و عيوب آن مشخص، و بازنگري گردد.

شوراي تدوين، در صدد تهيه قانوني بر اساس فقه شريعت اسلام بودند. اين بسيار دشوارتر از قانون عادي و بشري است. اينجا جاي چانه­ زنيهاي تجربي و استدلالهاي حقوقي و بشري نيست، اين قانون بايد بر اساس حكم خداوند تدوين شود.

شوراي تدوين، مطالعات مفصلي در شناسايي آرا، و نظرات انديشمندان اسلامي، در تدوين قانون، و همچنين تلاش زيادي درباره  تجربه قانونگذاري کشورهاي پيشرو در علم حقوق نمودند، اصول و استانداردهاي مورد قبول و لازم قانون نويسي را، که در طول چند صد سال تجربه قانون گذاري در دنيا شکل گرفته است را، مورد مطالعه قرار دادند، و در اين زمينه متن مفصلي را از تجارب كشورهاي مختلف در كدبندي قوانين و نحوه تهيه قانون از لحاظ شكلي و ماهوي و... تهيه نمودند تا در طول روند تدوين مد نظر و توجه قرار دهند.

نتيجه تحقيقات اين بخش، در شماره 38 (حمل 1385 خورشيدي) مجله وزارت عدليه افغانستان، چاپ گرديد.

د- آماده سازي اعضاي شوراي تدوين قانون احوال شخصيه

اعضاي شوراي تدوين، با توجه به سطح دانش آنها، در فهم آراي فقهي و استاندارد­هاي لازم علمي انتخاب شده بودند. ولي لازم بود قبل از آغاز تدوين قانون، مطالعات وسيعي در نظام حقوقي، قضايي و سابقه قانونگذاري افغانستان، در حيطه امور مدني و احوال شخصيه بنمايند تا در هنگام تهيه پيش­نويس، آمادگي واقعي علمي، داشته باشند.

 اعضاي شوراي تدوين، نقد­ها و پيشنهاداتي که در طول چند سال اخير از سوي علماي جيد مسلمان، و متخصصين حقوق، به دستگاه عدلي و قضايي افغانستان، شده بود را، مطالعه و بررسي نمودند، تا از مدلهاي آن استفاده كنند. چون متن تهيه شده نمي­توانست از نظر شكلي، با نظام حقوقي افغانستان، خيلي ناهماهنگ باشد، و اگر قانون تهيه شده ناهماهنگي زيادي با نظام حقوقي افغانستان داشته باشد بهانه­اي براي برخي داده مي شود و اصل تصويب آن را به مخاطره مي­اندازد.

ح- شناسايي و تهيه منابع علمي پروژه

1- منابع فقهي

اعضاي شوراي تدوين، با تعداد زيادي از فقها و مجتهدان، مشورت كردند و از آن­ها خواستند كه سي تن از فقهاي بر­جسته شيعه در طول تاريخ فقه را معرفي نمايند، تا آثار فقهي آنها را مورد تحقيق و مطالعه قرار دهند. پس از تلفيق تمامي ليست­ها و جمع بندي مشورتها، اين سي فقيه  بر گزيده شد، و از آثار آنها در تدوين پيش نويس قانون، استفاده گرديد، و نص ديدگاه­هاي آنان بعنوان زير نويس تك­تك مواد ارايه شد:

1- ابو جعفر محمد بن علي ابن بابويه قمي (م 381)(المقنع و الهداية).

2- شيخ مفيد بغدادي (413– 336)(المقنعة، رسالة في المهر، احكام النساء، و رسائل مختلف).

3- سيد مرتضي علم الهدي بغدادي (436- 355)(الانتصار، رسائل، الناصريات).

4- شيخ الطائفه ابو جعفر طوسي (460-385)( النهاية، الخلاف، المبسوط).

5- عبد العزيز قاضي بن براج حلبي (م 481)(جواهرالفقه، المهذب)

6- ابوصلاح حلبي (374- 447)( الكافي في الفقه).

7- عماد الدين ابن حمزه طوسي (م 550)( الوسيلة).

8- سيد ابو المكارم ابن زهره حلبي (585-511) (غنية النزوع).

 9- محمد ابن ادريس حلي (م 598)(السرائر).

10- محقق حلي (م 676) (شرايع الاسلام، المعتبر، مختصر النافع)

11- يحيي ابن سعيد حلي (601- 690)(الجامع للشرائع، الاشباه و النظائر).

12- علامه حلي (648- 726)( قواعد الاحكام، مختلف الشيعة، منتهي المطلب، تذكرة الفقهاء، ارشاد الاذهان، تحرير الاحكام، نهاية الاحكام، تبصرة المتعلمين).

13- محمد ابن مكي (شهيد اول)  (786-734)( البيان، الدروس، ذكري، اللمعة).

14- فاضل مقداد سيوري (م 826)(كنز العرفان، نضد القواعد الفقهية).

15- علي ابن الحسين بن عبد العال محقق کرکي (جامع المقاصد).

16- زين الدين علي بن احمد عاملي شهيد ثاني (966-911)(شرح اللمعة، مسالك الافهام، روض الجنان، رسائل).

17- احمد بن محمد مقدس اردبيلي (م 993)(مجمع الفائدة و البرهان، زبدة البيان).

18- فاضل هندي (م 1137)(كشف اللثام).

19- ميرزاي قمي(ع) (1152- 1231) (غنائم الايام، جامع الشتات).

20-  محمد حسن نجفي (م 1266)(جواهر الكلام).

21- شيخ مرتضي انصاري (م 1281)(كتاب النكاح، الوصايا، المواريث).

22- سيد يزدي(1327) عروة الوثقي

23- سيد ابو الحسن اصفهاني(1365) وسيلة النجاة

24- محمد جواد مغنيه (فقه الامام الصادق، الفقه علي مذاهب الخمسة).

25- سيد ابوالقاسم خويي(موسوعة الامام الخوئي، و منهاج الصالحين).

26- سيد علي سيستاني (منهاج الصالحين، الفقه للمغتربين).

27- سيد صادق روحاني(فقه الصادق).

28- محمد اسحاق فياض(منهاج الصالحين).

29- محمد آصف محسني( حدود الشريعة، نقد و نظر حضوري و كتبي).

30- قربانعلي محقق كابلي(توضيح المسايل، استفتآت جديد).

2- حقوقي

اعضاي شوراي تدوين، با مشورت تعداد زيادي از استادان دانشگاه و حقوقدانان برجسته، آثار بزرگان ذيل را برگزيدند:

1- امام خميني (تحرير الوسيلة)

2- امام كاشف الغطاء (تحرير المجلة)

3- عبد الله نعمه (دليل القضاء الجعفري)

4- الشيخ يوسف الفقيه، الاحوال الشخصيه في فقه اهل البيت ( ع)    

5- دكتر عبدالرحمن الصابوني (شرح قانون الاحوال الشخصيه السوري)

6- دكتر احمد الحجي الكردي (الاحوال الشخصيه)

7- قدري پاشا (الاحكام الشرعيه في الاحوال الشخصيه)

8- بدران ابوالعينين بدران (الفقه المقارن للاحوال الشخصيه بين المذهب الاربعه و المذهب الجعفري و القانون)

9- محمد مصطفي شبلي (احكام الاسره في الاسلام، دراسه مقارنه بين فقه المذهب السنيه و المذهب الجعفري و القانون)

10- انور الخطيب (الزواج في الشرع و القانون اللبناني)

11- صالح حنفي (المرجع في قضاء الاحوال الشخصيه للمصريين)

12- دكتر ابوالقاسم گرجي (مقالات حقوقي – تاريخ فقه وفقهاء)

13- آيت الله دكتر محقق داماد (حقوق خانواده – وصيت و ارث- قواعد فقه) چند جلد؟

14- مرحوم دكتر امامي (حقوق مدني)

15- دكتر ناصر كاتوزيان (حقوق خانواده – عقود معين – حقوق مدني- قانون مدني در نظم كنوني- وصيت و ارث)

16- دكتر جعفر جعفري لنگرودي (حقوق خانواده، ارث و وصيت، مبسوط در ترمينولوژي حقوق، محشي قانون مدني)

17- دكتر سيد حسين صفايي (اشخاص و محجورين – حقوق خانواده)

18- دكتر مهدي شهيدي (ارث – مقالات حقوقي)

19- دكتر يد الله بازگير (حقوق خانواده)

20- دكتر محمد حسين ساكت (شخصيت و اهليت در حقوق مدني ايران).

21- محسن ناجي، شرح قانون احوال الشخصية- عراق.

22- اديب استانبولي، المرشد في قانون الاحوال الشخصية – سورية-( سه جلد).

23- فريد فتيان ، شرح قانون الاحوال الشخصيه عراق.

24- معوض عبد التواب، موسوعة الاحوال الشخصيه.

25- منازعات الاوقاف و الاحكام – مصر.

26- علاءالدين خروفه، شرح قانون الاحوال الشخصيه عراق، با مقارنه قوانين بلاد عربي و شريعت اسلام، يهود ومسيحيت و قوانين دول عربي و فرانسه

27-  محمد زيدالابياني، شرح الاحكام الشرعيه في الاحوال الشخصيه قدري پاشا (چهار جلد)

28- محمد محمود المصري و محمد احمد عابدين، الفسخ والانفساخ و التفاسخ

29- محمد فهر شقفه، شرح احكام الاحوال الشخصيه

3- قانوني

به منظور استفاده از سابقه قانون­گذاري و تجربه كشورهاي مسلمان، از قوانين كشورهاي اسلامي ذيل استفاده شده است:

1- قانون مدني افغانستان.

2- قانون احوال شخصيه عثماني.

3- قانون وصيت مصر.

4- قانون احوال شخصيه مراكش.

5- قانون احوال شخصيه فلسطين.

6- پيش نويس قانون احوال شخصيه لبنان.

7- قانون احوال شخصية عراق.

8- قانون احوال شخصية سوريه.

9- قانون احوال شخصية اردن.

10- قانون مواريث مصر.

11- قانون مدني ايران.

12- قانون امور حسبي ايران.

13- قانون حمايت از خانواده ايران.

13- قانون احوال شخصية قطر .

14- قانون احوال شخصية كويت.

4- اسناد بين المللي

اسناد و كنوانسيونهاي بين­المللي، تجربه چند صد ساله حقوقي ملتها ، قواعد بسيار مفيدي است كه در بسياري موارد قابل استفاده مي­باشند. پارلمان افغانستان، و بسياري از كشورهاي اسلامي، قوانيني كه در حين تدوين گوشه چشمي به اسناد بين­المللي داشته است را، با اشكال و ايراد كمتر تصويب مي­كنند. شوراي تدوين، از قواعد اسناد ذيل كه با روح شريعت و دستورات فقه شيعه مخالف نبود، استفاده كردند: 

1- منشور حقوق بشر.

2- كنوانسيون منع كليه اشكال تبعيض عليه زنان.

3- كنوانسيون حقوق كودك.

4- ميثاق بين­المللي حقوق سياسي و مدني.

5- كنوانسيون اروپايي حقوق بشر.

5- مقالات و پژوهشها

پايان نامه­ها، مقالات، چاپ شده در مجلات، معتبر حقوقي افغانستان و غيره.

6- اينترنت و نرم افزارها

شوراي تدوين، در طول كار به بيش از 50 سايت تخصصي حقوقي به زبان­هاي فارسي، انگليسي و عربي مراجعه و استفاده كردند.

7- تحقيقات ميداني

تدوين قانون، بدون مراجعه به واقعيات اجتماعي و بررسي نيازهاي محاكم، در بسياري از قضايا با ناكارآمدي و سكوت قانوني  مواجه مي­شود، شوراي تدوين، يك تيم زبده تحقيقاتي، به منظور يافتن مهم ترين و جديدترين نيازهاي محاكم، و شناسايي كاربردي ترين فروعات فقهي، تشكيل داد.

تيم تخصصي، ديدارهايي با مراكز قضايي و اجتماعي شيعيان، در تمام شهرهاي شيعه نشين افغانستان، مانند غزني، هرات، كابل، باميان، دايكندي، مزار شريف، پلخمري، و سفركردند، و تجربيات، اسناد و دوسيه هاي آنان را مورد مطالعه قرار دادند.

 دفاتر كميسيون مستقل حقوق بشر، كانون هاي وكلاء و انجمن هاي حامي زنان و كودكان از جمله مراكزي بودند كه تيم تحقيقاتي، با آن­ها به تبادل نظر و مبادله اطلاعات حقوقي و قضايي پرداختند.

 مرحله دوم: تدوين پيش نويس قانون احوال شخصيه

شوراي تدوين، پس از تهيه و دسته­بندي منابع هر كتاب احوال شخصيه، تدوين حقوقي آن را به صورت مستقل آغاز كردند و سپس گروه فقه، عدم مخالفت و مباني فقهي پيش­نويس را با فقه بررسي مي­نمودند.

اين قانون بر اساس فتاواي مشهور فقهاي شيعه تنظيم گرديد، زيرا قانون، بيشتر از عمر چندين مجتهد، بدون تغيير، در كشور، مورد عمل قرار مي­گيرد، تدوين آن بر اساس نظر يك فقيه، موجب مي­شود كه پس از مرگ وي، قانوني جديد نوشته شود يا آن تعديل گردد، علاوه بر اين در انتخاب فقيه مورد نظر شيعيان يك كشور، يا اعلميت او، اختلاف نظر وجود دارد، و شرايط كشور، هم اجازه نمي دهد؛ هر چند سال، قانوني تعديل و يا بكلي تجديد نظر شود. در مواردي كه نظر مشهور وجود ندارد، يا موضوع جزء مسايل مستحدثه بود، به نظر  مراجع عصر مراجعه شد.

متن آماده شده هر كتاب، توسط حضرت آيت الله العظمي محسني و برخي از قضات و وكلاي افغانستاني، مورد نقد و ارزيابي قرار گرفت. و در نهايت، پس از اعمال تمامي نقدها، پيش نويس دوره تدوين همراه با مباني فقهي آن آماده شد.

مرحله سوم: تدقيق پيش نويس قانون احوال شخصيه

 پس از پايان تدوين پيش­نويس، دو مرحله­ي كاري براي استحكام آن پيش­بيني گرديد:

الف- شوراي تدوين، يك تيم تخصصي و زبده را از ميان خود انتخاب كرد تا تمامي مباني فقهي و حقوقي پيش نويس را بازبيني، چك و مورد ارزيابي و نقد مجدد قرار دهد تا علاوه بر يك دست شدن مجموعه تحقيقات، ايرادات آن به حداقل برسد و متن نهايي تهيه شود.

ب- متن نهايي در اختيار برخي از مجتهدان صاحب فتوي و علماي برجسته فقه و حقوق اسلامي قرار گرفت تا با كمك و تيز بيني و شم فقهي و حقوقي اين بزرگان، اشكالات احتمالي باقي مانده مرتفع گردد.

در سنبله 1385 خورشيدي غرض تاييد و اظهار نظر فقهي، يک نسخه به شوراي علماي شيعه افغانستان، نسخه­اي به وزارت عدليه، و نسخه­اي به كمسيون عدلي– قضايي پارلمان، تحويل شد.

این بود اصل حقیقت نه آنچه را نماینده خواب آلود پارلمان گفته است وتدوین قانون احوال شخصیه را کار وزارت عدلیه معرفی کرده است.برخلاب پندار یا رؤیای این نماینده محترم پارلمان،وزارت عدلیه متأسفانه بعد از یک سال ونیم کارصادقانه وعلمی فرزندان دانشمند هزاره از کار باخبر می شود وباز بجای این  که این مجموعه را بعنوان دانشمندان حقوقدان وحقوق شناس تکریم کنند وکارشان راقدر داند وبه وظیفه ملی خود عمل کند، درراه تصویب آن درپارلمان سنگ اندازی ها و...براه انداخت ودیدیم که دوسال طول کشید.

نماینده محترم پارلمان درادامه سخن خود نیز حرف های شنیدنی دارد:

س - مخالفین و موافقین این طرح چگونه دسته بندی میگردد؟ 

2 – ج - مخالفین وموافقین با این قانون برخورد عجولانه دارند.موافقان بسیار با شتاب می خواهند این قانون را پاس نمایند تا به افتخارات شیخ آصف برگ دیگری افزوده شود.

جالب این است که این نماینده محترم فکرنکرده است که این سخن ایشان دامنگیر خودایشان نیز می شود چون دراین صورت موضع خود این نماینده محترم از دوحال بیرون نیست 1 – ایشان مخالف این قانون است.2 – موافق این قانون می باشد.

اگر ایشان مخالف تصویب قانون احوال شخصیه اهل تشیع  افغانستان درپارلمان باشد ،پس فرق ایشان باجناب پروفسور عبدالرب رسول سیاف وهابی وپشتونیزم در چیست؟.درحالی که ایشان شیعه هزاره است وآقای محسنی را بخاطر پشتو بودنش بیگانه ازجامعه شیعه هزاره می داند.

اگر ایشان موافق این قانون است پس رأی دادن ایشان به این قانون به معنای این است که ایشان از طرفداران شیخ آصف محسنی است وبا رأی خود به این قانون برگی بر برگ های افتخارات ایشان افزوده است.

این نماینده محترم موافقان این قانون را طرفداران آقای محسنی می داند .ولی همگان می دانند گه افرادچون محمد محقق ،محمد اکبری و..در پارلمان از موافقان این قانون هستند وهیچ کدام ایشان از طرفداران آقای محسنی نیستند بلکه از رقیبان ودشمنان دیروز آقای محسنی هستند بنابر این این نماینده محترم یاخواب آلود بوده ویا ازاصل چیزی کم دارد وشانسی به پارلمان راه یافته است واگرنه آدم عاقل وسیاستمدار وآگاه به مسائل کشور وجهان چنین سخنان خلاف واقع ودروغ های شاخدارنمی گوید.

خداعاقبت همه ی مارا بخیر کند  

February 17th, 2009

• تبصره از : دکتور طاوس وردکسناریوی صلح در افغانستان از نظر مسکین یار
• نویسنده : دکتور طاوس وردک بینوایان افغان درزمستان سرد ، در خیمه ها
• نوشته: سلیم لمرانی۲۵ واقعیت در مورد جایگاه زنان در جامعهٔ کوبا
• ترجمه توسط حمید محویمبارزۀ طولانی افغان ها در بلژیک
• لیکونکۍ : دکتور طاوس وردکچیرته ولاړشو؟
• محمد عالم افتخار«تارزان» سلطان جنگل و «انومان» خدای جهان؟؟!
• محمد عالم افتخار«تبار باوری» جهل ناگزیر و «گوهر»شناسی؛ دانش بینظیر است!
• سرلوڅ مرادزید ژوندون ټلویزیون پر وړاندې د پردیپالوغوغا
• پوهندوی شیما غفوریآب بازی زنان در شهرماربورگ پانزده ساله شد
• نویسنده : دکتور طاوس وردک ژورنالست فیاض به شیاطین پیوست
• محمد عالم افتخار« سلام علی جان؛ غلام علیکم!! »
• محمد عالم افتخارتبصره ارتجالی سیاسی
• نوشته : نسرین مفیدبه بهانه ای روز جهانی مبارزه با خشونت بر زنان یا خیزش بر ستیزه خویی با زنان
• سید احمد ضیا نورینقش جوانان در اجتماع، عدم تفاهم، عدم ارتباط، و هویت یابی در محیط و دنیای مدرن امروز
• پوهنمل امیلیا اسپارتکخشونت در مهاجرت
• محمد عالم افتخار اکرم اندیشمند و «گذر از فرهنگ جهالت و لجاجت...»
• شکل‌گیری ساختارجدید بدگمانیهای قومی درافغانستانمحمد عوض نبی زاده
• نصیراحمد ـ مهمنددهم محرم یا روز عاشورا
• محمد عالم افتخار...پس «اجماع ملی» زلمی خلیلزاد؛ چه شد؟!
• نشریه کودکان مقدمند شماره ١۰۹ منتشر شد
• رستم زابلیزهر پاشی تلویزیونهای خارج کشوربرای نفاق ملی
• الحاج امــیـن الـدیــن » سعـیـدی – سعید افـغــانی«جواب سلام دادن در وقت نماز
• محمد عالم افتخاردر ادامه چهل و هشت ساعت با استاد میر اکبر خیبر
• Nangialy Hashimiمادر دوستت دارم!!!
• محمد عالم افتخارمژده که رهبران و سازنده گان افغانستان نو ظهور میکنند!
• محمد عالم افتخارچرا اندیشه های حزب دموکراتیک خلق؛ نیازمند نقد است؟(بخش سوم)
• امان معاشرحج و ثواب؟ آن
• محمد عالم افتخاربا مصطلحات جا افتاده و مقبول نباید بازی کرد!
• عبدالقیوم معلمداخترمبارکي
• به قلم الهه افتخارروز معلم؛ روز تعلیم و تربیت و روز آدمیت را گرامی داریم!
• محمدعالم افتخارحقیقت و دروغ در باره حج قرآنی و حج صفیانی ـ مافیایی!
• به قلم الهه افتخارانسان تر می شویم یا وحشی تر؟
• محمد عالم افتخارچرا اندیشه های حزب دموکراتیک خلق؛ نیازمند نقد است؟(بخش 2)
• محمد ضیا ضیا پیروزی فتبالیستهای تیم ملی افغانستان
• Siamak Bahariنشریه کودکان مقدمند٬ شماره ١۰۸ منتشر شد
• محمد عالم افتخارعصیانی علیه «حماقت بشر»
• لیکونکۍ : پوهندوی دکتور طاوس وردکتصفیه او محاسبه ضرور ده
• اسماعیل محشور افغانپور : مردی از تبار نیکان
• سید احمد ضیا نوریفوتبال
• 　روح اعتماد به نفس و خود باوری در کالبد فرسوده و بی امید افغانستان
• Written by Maryam Baryalayچندگانگی واحزاب سیاسی درافغانستان
• صیام الدین پسرلیافغانان پخپله ځانونه غرقوي
• سید احمد ضیا نوریاندوه که بر من پایانی ندارد
• لیکوال : پیرمحمد کاروانراځی ذهنونه له غباره و څنډو
• محمد ضیا ضیاآیا شیوه های رایجی که در جهت صلح وآشتی میان خانواده ها یا اعضای آن به کار برده میشود، درست است؟
• 4محمد عالم افتخاردستگیر نایل و 101 زینه تا جهانشناسی ساینتفیک
• محمد عالم افتخارچرا اندیشه های حزب دموکراتیک خلق نیازمند نقد است
• پروفیسور هاله، بُرد فتبالیست های افغانی
• محمد عالم افتخار(مکثی ضروری بر پیام تاریخی ی محترم عارف عرفان)
• به قلم الهه افتخاراز زن آزاری و زن ستیزی تا زن ـ کفانی و زن ـ جهادی
• محمد ضیا ضیا مضحکۀ دیگر زیر نام (دانشگاه) و(پوهنتون)
• عزیزه عنایت خشونت دربرابرزنان را متوقف سازيد!
• محمد عالم افتخاریک پیام و تحلیل و ارزیابی تاریخی
• سید احمد ضیا نوریعید رمضان کریم خجسته باد
• عزیزه عنایت عید سعید فطـر !
• سیامک بهارینشریه کودکان مقدمند٬ شماره ١۰٦ منتشر شد
• محمد عالم افتخارحقیقت و دروغ در مورد روزه و رمضان بر وفق قرآن
• فرزاد رمضانی بونشبسترها و چشم انداز مهاجر فرستی افغانستان به خارج
• حمید محویواکنش مردم فرانسه علیه تصویب لایحۀ قانونی برای ازدواج همجنسگرایان
• لیکونکۍ : دکتور طاوس وردکمالګه ( نمک)
• الهه افتخار انسان و انسان بودن و آزاد بودن
• ضیامعاشرت در غرب
• محمد عالم افتخاریک تجربه نادر و جذاب ـ هزار سال پیش و پس!
• نویسنده : دکتور طاوس وردکدزدي جنت
• نویسنده: مهرالدین مشیدماۀ رمضان ماۀ خود سازی انقلابی و بلند بردن ارزش های انسانی پله به پله تا مقام آدمیت
• نویسنده : دکتور طاوس وردک بالای با د نوشتم
• محمد عالم افتخار (بخش پنجم) سیمای تاریخی و تکامل معاشی و عقلی مخاطبان قرآن
• عتیق الله مولوی‌زاده تکمله دیگر بر نگارش دین پروری ...تادین فروشی
• لیکونکۍ : دکتور طاوس وردکانتخاب
• حسن پیمانشخصیتهای شائیستۀ مردمی چرا وچگونه به حاشیه رانده میشوند؟2
• نشریه کودکان مقدمند شماره ١۰٥ منتشر شد
• لیکونکۍ : دکتور طاوس وردک دافغانستان دخلکو له پاره کوم کار لومړي توب لري
• پوهندوی شیما غفوریدین، روشنفکری و مسئلۀ زن در کشور
• محمد عالم افتخاربازتاب تصورات آرمانی بدویان شبه جزیره بیابانی عرب!
• داکتر سخی اشرف زی سیدکاغذچپاولگران ورهزنان فرهنگی
• نجیب الله جویانیکپیان درانتخابات ریاست جمهوری چه نقش خواهند داشت!
• محمد عالم افتخاراگر قرآن؛ غیرِعربی می بود؛ عربها به آن ایمان نمی آوردند!
• حسن پیمانشخصیتهای شائیستۀ مردمی چرا وچگونه به حاشیه رانده میشوند؟
• Alaha AhrarMy Father is an Afghan Man
• ایرس معاشردوستت دارم پدر روزت مبارک
• محمد عالم افتخارآیا قرآن؛ از آیات بیشتر خداوند در کتابی برتر سخن نمیگوید؟
• محمد ضیا ضیاتروریست نمایی افغانها !!
• شبيراحمدد پغمان مېلې د چا له پاره؟!!!
• محمد عالم افتخارسیمای تاریخی و تکامل معاشی و عقلی مخاطبان قرآن
• عزیزه عنایتقانون منع خشونت علیه زنان !
• حسن پیمانمقام زن مقام مادر است4
• محمد عالم افتخار آیا احکام قرآن؛ تابع زمان و مکان هست، نیست؟
• حسیب شریفی، داستان نویس و روزنامه نگاربرای مردی که گریستم
• سیامک بهارینشریه کودکان مقدمند٬ شماره ١۰٤ منتشر شد
• حسن پیمانچرا زن را مادر خطاب میکنند؟ 3
• عبدالقیومڅلرمه اوورستۍ برخه
• نویسنده: مهرالدین مشیدخشونت علیه زنان در شرق سخت افزاری و اما در غرب نرم افزاری است
• محمد عالم افتخارآیا پیامبر اسلام کاتب حدیث و حافظ حدیث داشت؟
• نوشته : دکتر اسد محسن زادهچرا یک جوان افغان دریون تال دهنش را بخیه کرد ؟
• شیرین نظیریناقضین زن وحقوق بشردرپارلمان
• عزیزه عنایت وضع اجتماعی افراد درشرایط جنگ !
• محمد عالم افتخار شفیع عیار؛ حجت را تمام؛ و گِره را باز کرد!
• عبدالقیومدڅلوروپښتنو دجواب په لټه دریمه برخه
• حسن پیمانچرا زن را مادر خطاب میکنند؟
• نصیراحمد- مهمند نکاتی پیرامون اهمیت خانواده ورسالت ومسوولیت های والدین
• آبسکاتلندیها زیر دامن خود چه می پوشند؟
• عبدالقیومدڅلورو پوښتنو دځواب په لټه دوهمه برخه
• نصیراحمد ــ مهمند دمورمقام دستاینی وړدی
• انجنیر فضل احمد افغان روز مادر مبارک باشد
• پوهندوی شیما غفوریهر عمل در مجموع جامعه تاثیر گذار است
• عبدالقیومدڅلورو پوښتنو دځواب په لټه
• محمد عالم افتخار جنرال قادر؛ با بال هایی بر فراز تاریخ قرن ما
• محمد ضیا ضیاخود ما!! دیگران هیچ ...
• محمد عالم افتخارمکث ضروری بر واکنش ها و یک هدیه تاریخی
• سیامک بهارینشریه کودکان مقدمند٬ شماره ١۰٣ ویژه اول ماه مه٬ منتشر شد
• محمد عالم افتخاربخش3مبانی حقیر و فلاکتبار ایدئولوژیهای منم گویان افغانستان
• جلال بايانیفرهنگ پريشان و پريشاني فرهنگی افغانها در داخل و خارج کشور
• انجنیر فضل احمد افغانعلت بدبختیهای افغانان جعلکاری،دروغګویی و فریبکاری میباشد
• ترجمه توسط حمید محویاز افغانستان تا سوریه حقوق زنان بهانه ای برای تبلیغات جنگی و سی آی ای
• داکتر سخی اشرف زی سیدکاغذشتر بانان پرافتخار دیروزوقایق نشینان بی سرنوشت امروز
• محمد عالم افتخاربخش2 مبانی حقیر و فلاکتبار ایدیولوژیهای منم گویان افغانستان
• محمد عالم افتخار مبانی حقیر و فلاکتبار ایدئولوژیهای منم گویان افغانستان
• استاد محمد زمان مزملچى دموکراسى ده
• مترجم: پيام پرتوى تجارت برده و نژادپرستى بعنوان خاستگاه سرمايه دارى
• سیامک بهارینشریه کودکان مقدمند٬ شماره ١۰۲ منتشر شد
• نصیراحمد- مهمندهمه چیز است خوانصاف نیست !!!
• اسدالله جعفریچرا هزاره بودن در افغانستان جرم است
• حسن پیماننوروزمیراث کهن سلطان زمین(دهقان)را گرامی داشت
• ترجمه توسط حمید محویرهبران اروپائی و تقویت شوینیسم علیه مهاجران
• نگارنده : زلمی رزمینوروزباستان این یادگارکهن را گرامی میداریم
• سید احمد ضیا نوری نوروز فرازمند مبارک باد
• ف. بریبخوانید و به دیگران نیز بگویید!
• عبدالو کیل کوچی ارمغان نوروز
• محمد عالم افتخار به حکم قرآن؛ نادان؛ مسلمان نیست!
• مولانا کبیر فرخاری فیصله های شورای وزیران و یا رها کردن باد در هوا
• انجینر نصرالله (نصرت) چه وقت متوجه شهر خود شویم
• نویسنده : مهرالدین مشیدباروری ارزش های اسلامی؛ تقویت حقوق بشری و محو خشونت بر ضد زنان
• آصف بره کیاسرار و مزایای پشم
• نگارنده: زلمی رزمیدر گرامیداشت ۸ مارچ روزهمبستگی بین المللی زنان
• اسماعیل هوشیارموضوع انشاء: می خواهید چه کاره شوید؟
• ا. م. شیریفرخنده باد روز جهانی زن!
• علی رستمینقش جنبش هشت مارچ وفمینیسم در رهایی زنان جهان
• عبدالو کیل کوچی نقش تاریخیء زن در سیر تحولات سیاسی
• نادیه کوچی آموزه ها واندوخته هایی از هشتم مارچ
• امان معاشرخانم عایشه (برلاس) در دوخت یک پیراهن به هفت کلیو وزن
• شیرین نظیریهشتم مارچ، روزآزادی ومبارزه با خشونت دربرابرزنان جهان:
• شیرین نظیریهشتم مارچ، تاریخ ماندگارازمبارزات جهانی زنان
• عزیزه عنایت به استقبال ازهشتم مارچ روزبین المللی زن !
• داکتر سخی اشرف زی سیدکاغذهجوم کلمات خزنده و لغات بیگانه د رزبان ؟
• عزیز آریانفرافراط گرایی مذهبی
• محمد عالم افتخار «اُم ایمن د رسوال الله غول خورلی دئ نه متیازی!»
• عتیق الله مولوی زاده کشتار هزاره ها درکویته ویا تکرار تاریخ
• نوشته کریم پوپل من اگررئیس جمهور شوم چه خواهم نمود
• سیامک بھارینشریه کودکان مقدمند٬ شماره ١۰١ منتشر شد
• محمد عالم افتخارتجدد و رونسانس
• انجنیر رحمت الله روند سخنی درباره شخصیت فرهنگی کشور محمد عمر ننگیار
• نویسنده : مهرالدین مشیداینسو هیاهوی رسانه یی، در میان خط قرمز و آنسوتر ارزش ها و منافع ملی
• شیرین نظیری فعال حقوق زنگفت و گو با منیژه نادری
• ازپوهندوی شیما غفوریتغیر نام انجمن صنایع دستی افغانی به انجمن مدد رسانی افغانی
• اسدالله جعفریکویته خون می گرید خدا کجاست
• به قلم الهه افتخارکودکان و جوانان ما قربانی اوامر نمرود ها و فرعون ها
• محمد عالم افتخار بشر که فقط 2% به کمال میرسد؛ آیا ناقص الخلقه است؟
• انجنير سيدعبدالقادر تر څنګ يي دملي شتمنيو اقتصادي جنايتکاران !
• داکتر سخی اشرف زی سید کاغذالقا ب قلابی علمی و عناوین اهدائی
• محمد عالم افتخارگوهر اصیل آدمی؛ چگونه کشف شد و چگونه پیامد هایی خواهد داشت؟
• سیامک بهارینشریه کودکان مقدمند شماره ١۰۰ منتشر شد
• اسماعیل هوشیارتابوهای دوران پارینه سنگی
• ارسالی صمیمیراضیه ابراهیم زاده؛ فراز و فرود هفتاد سال زندگی سیاسی
• اسدالله جعفریسلام برخروش غیرت محقق
• محمدکاظم وحیدیچنگ و دندان نشان دادن صالح، واکنشی به انزوای کنونی
• نویسنده : مهرالدین مشیدافشای فهرست غاصبان زمین سناریوی دیگری برای به فریب کشیدن افکار عامه وجهانیان
• اسدالله جعفریداستان امر الله صالح، (داستان سگ زرد برادر)شغال است
• نوشتهء الهه افتخاربه من چی گفتن ـ یک خصلت غیرانسانی است
• محمد عالم افتخارافغانستان؛ به رونسانس؛ هم ضرورت دارد و هم لیاقت!
• عطا احمدینخستین ولسوال زن در تاریخ افغانستان شروع بکار نمود
• محمد عالم افتخارشفیع عیار؛و کشف حقیقت قرآن و حدیث در اَبَر لابراتوار افپاک
• عزیزه عنایت مصونیت قضایی سربازان امریکا درافغانستان !
• اسدالله جعفریشهادت هزاره های پاکستان ورسالت هزاره های جهان
• سید احمد ضیا نوریزن و جامعه افغانستان
• میر عبدالواحد ساداتمن شهزاده بودم ، مُلی خور نبودم
• شیرین نظیریزن دردوران ماقبل تاریخ
• عبدالو کیل کوچی میرغیاث الدین خان نجرابی پیرمردی که تاریخ زندهء عصر خود بود
• عزیزه عنایت خشونت روز افــزون دربرابرزنان افغانستان !
• محمد عالم افتخارقاضی القضات افغانستان و «برهان قاطع» مافیای پنجشیر!
• اسدالله جعفریمهاجرت هزاره ها در چهار سوی جهان
• نویسنده: هاکان مسعود نوابیاین یک حقیقت است
• محمد عالم افتخار آیا گوهر اصیل آدمی؛ همان «نفخهء روح خداوندی» است؟!
• سیامک بهارینشریه کودکان مقدمند٬ شماره ۹۹ منتشر شد
• غلام مصطفی بیدارطفل فروشی در افغانستان ویا فشار سیاسی برکرزی
• عبدالو کیل کوچییادی اززنده یاد خلیل الله کوهستانی
• محمد عالم افتخار چه باید کرد؟
• شغنانتراژیدی آمدن دزد وشبخون درخانۀ افغان
• محمد عالم افتخار مقدمه بر: برای اینکه تاریخ؛ لاشهِ «سگ مرده» نشود!؟
• نورجهان اکبر ـ کنشگر حقوق زن افغانستاناز اینکه در برابرت خاموش نبودم، پشیمان نیستم!
• محمد عالم افتخار برای اینکه تاریخ؛ لاشهِ «سگ مرده» نشود!؟
• عبدالحی نزهتشهادت مظلومانهءانیسه خاموشی وسکوت با معنی !
• محمد عالم افتخارفتنه هایی که پیامبر اسلام را به فغان آورده بود؛ چه ها بودند و به چه ها منجر شدند
• محمد عالم افتخارآیا دنیا و بشریت؛ در 21 دسامبر (یکم جدی) نابود خواهد شد؟
• سیامک بهارینشریه کودکان مقدمند
• نصیراحمد ـ مهمنددهم محرم الحرام یا روز عاشورا
• نویسنده : مهرالدین مشیدحسین نه به شیعه تعلق خاص داشت و نه به سنی ، بلکه او از راه روان راستین پیامبر بود
• نوشته : ابوبکر فیض به امید دستیابی بهتر به زندګی تلاش میکنیم
• شیرین نظیری فعال حقوق زن25 نوامبر، روزجهانی محو خشونت علیه زنان
• محمد عالم افتخار تبصره و فراتر از تبصره پیرامون حماسهِ ملاله
• محمد عالم افتخارعمده ترین آسیب مغزی ـ روانی ی سیاسیون و نخبه گان فرهنگی ی افغانستان
• نظرمحمد مطمئن خانه کرائي House For Rent
• به قلم الهه افتخار چیز هایی که از کودک نوزاد خانه مان الهام می گیرم
• محمد عالم افتخار برخورد دانشمندانه و کارستان هیجان انگیز آقای نادر نورزایی
• محمد عالم افتخاراگر بناست؛ بشریت را نجات دهید؛ کودک را نجات دهید!
• عزیزه عنایتفیصلۀ علمای دینی ولایت فاریاب بخاطرمنع دخول هنرمندان مرد،درعروسی هاومحافل زنانه !
• الحاج اسرار خواجهزیستن با كار و خلاقیت و یا زیستن برای مصرف و مصرف برای زیستن
• محمد عالم افتخار طالبان ـ جلادان امپراتوران زمین ـ را بهتر و بیشتر بشناسید!!!
• داکتر سخی اشرف ی سیدکاغذتعدد احزاب تخته خیز سیاسی است نه اجماع ملی
• محب الله الله يارد علم زانګو او بې ((اخباره)) قلموال
• محمد عالم افتخارمسلمانان به برائت گرفتن از کشتن کاران؛ احتیاج تاخیر ناپذیر دارند!
• به قلم الهه افتخارفکر ها در باره بدبختی های زنان و برپایی حکومت قانون
• عنایت الله پویان په یوې ماشومې جلکۍ وسلوال برید
• کارگران بازنشسته ذوب آهن اصفهان رئیسا دزدند، کارگرا بی مزدند
• بصیر دهزادنسل بالنده و ایده های تابنده
• دوکتور سید احمد جهشتبصره ای پیرامون برخی از نوشته های اخیر آقای عالم افتخار و اماـ اگر های بعضی از خواننده گان محترم
• اسدالله جعفریخفاشان دیده ی خورشید بین ندارند(درحاشیه ی نجیبه ها معلم بشریت هستند)
• اسدالله جعفرینجیبه ها معلمان بزرگ بشریت هستند
• محمد عالم افتخارمکث کوتاه بر «پرسش های که بی پاسخ ماندند (نادر نورزایی)»
• عزیزه عنایتحفاظت ازسالمندان بدون اقارب در افغانستان !
• عبدالو کیل کوچی یادی ازافسرپیلوت عبدالواسع کوهستانی
• امان معاشر ، خبرنگار آزادرفتن به حج و نادیدن حقوق مردم
• انجینر محمود صافیبی خندا مملکت «وطن »
• محمد عالم افتخار دمی دیگر با پرسش یا درد «معشوق رحیم» گرامی
• دوکتور صلاح الدین سعیدی – سعید افغانی مکثی بر بحث روشنفکران
• حسن پیمانمکث موجز پیرامون برخی دیدگاه های مخالف وموافق نظام مردمسالاری فدرالی درافغانستان
• اسدالله جعفریبمناسبت تقدیم جایزه حقوق بشر به نجیبه وظیفه دوست دختر هزارستان
• اسدالله جعفری(یاد ی از عالِم عامل، حاج شیخ حسن فاضل یکه ولنگی (ره))
• نجم کاويانیواژه‌ها مرز نمی‌شناسند
• تکثیراز جهانگیر محبیزیارت خدا باید از همین جا شروع کرد...
• بقلم نثار احمدکميسيون فرهنگی مجلس يا اتاقکی وابسته به آی. اس . آی ؟
• محمد عالم افتخاریک یاد داشت بسیار ضروری
• سید احمد ضیا نوری صدای رسای که در گلو خفه شد
• فخرزادعلت گسترش بیکاری خونریزی و بیماری در کشور چیست؟
• الحاج امــیــن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«ما مسؤل رفتن مردم به جنت نمی باشیم
• سلیمان کبیر نوری نقد «اثر عالم افتخار» یا تخطئه و نفی و اعدام انسانیت؟؟!
• نویسنده : مهرالدین مشیدبرای تفکیک مجاهدین از غارتگران جهاد به قرائت تازه نیاز است
• ترجمه و افزوده از: ا. م. شیریجوانان و جامعه مدنی
• سلام خاندنوبل د جایزی کاندیده هم په فساد کی ککړه ده
• امین الدین سعیدی - سعید افغانیعوض محمد درگی هم به حق رسید!
• نجیب الله جویا نهم سنبله 1391 مصادف است به بیست نهمین سالگرد شهادت فرزند اصیل نیکپـــــــی برخوردار بزرگ!
• امــیــن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«به پول زکات مسجد ساخته نمیشود!
• سلیمان کبیر نوریموج تازه ای از گنداب ارتجاع سیاه را باید شناخت و جدی گرفت!
• محمد عالم افتخار مدال طلای افغانستان در المپیاد لندن!
• محمد عالم افتخاردمی با «معشوق رحیم» گرامی در باب بود و نبود و چون و چرای گوهر اصیل آدمی
• نوشته کریم پوپل مرگ دارنده ونادار
• حزب کارایران(توفان)تاریخ جوامع تاریخ زندگی مردم و مبارزه طبقاتی است
• حزب کارایرانورزش و نقش آن در جامعهﻯ سوسیالیستی
• سلیمان کبیر نوریشکست سکوتی که دنیا و عرش را به لرزه در میآورد!
• اسدالله جعفرینیاز جامعه ی امروز افغانستان
• عنایت الله پویان از بت شکن تا بت فروش فاصله
• کرایگ هایبرچهل عادت انسانهای موفق
• سیامک بهاریسکوت علامت رضاست!
• سیامک بهاریبيانيه جبهه ملی درمورد افغانها ها و فاشيسم ايرانی
• شباهنگ رادجمهوری اسلامی و افغان‏های مقیم ایران
• برگردان : دکتر اسد محسن زاده« اینجا زود تـر میتـوان مُـرد »
• دکتر خاکسترمن زاینده ام و او ...
• ویدا میرزایی24 نشانه خانواده های خوشبخت
• محمد عالم افتخارنام و تئوری علمی «بوزون» متعلق به دانشمند فیزیکدان هند و شرق است!
• سیدعارف گهریکاوزبیک خلق مثل لری
• مصلح سلجوقیمن ، منم ها
• محمد عالم افتخارکشف «ذرهء خدا»
• عنایت الله پویانتصوف
• اسدالله جعفریمیلاد گل نرگس
• کریم پوپلجنبش کوپراتیفی در افغانستان
• محمد عالم افتخارآیا موفقیت ها در شبیه سازی گیاهی و جانوری؛ میتواند به تولید انسان هایی چون اینشتاین بیانجامد؟
• نویسنده نجیب الله جویاجوانان ومشکلات کنونی شان درجامعه اتنیکی افغانستان
• الحاج امــیـن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«خیر وشر
• نجیب الله جویا اولین سالگرد درگذشت استاد عبدالله نیکپی
• ترجمه : کیوان شفیعی یکی ازراهکارهای این حمایت،مبارزه برای لغومجازات اعدام است
• محمد عالم افتخارگوهر اصیل آدمی؛ چگونه کشف شد و چه پیامد هایی به دنبال خواهد داشت؟ - گفتار چهارم
• تتبع ونگارش :الحاج امـیـن الـدیــن» سعـیـدی ــ سعید افـغــانی«در دیـن مقـدس اسلام هرروز، روز مادر است!
• قیوم بشیرمسئلهء اعدام و سیاست یک بام و دو هوا
• محمد عالم افتخارگوهر اصیل آدمی چگونه کشف شد و چه پیامد هایی به دنبال خواهد داشت؟ گفتار سوم
• محمداسحاق فیاضمهاجران افغان، تحمل فشارها و سختی های آوارگی
• حقــــــــ(شـــمس الحـــق)ـــــــانیحفـــظ محیــــط زیســـت در خــــرابه هــــای بهســــود
• نصرت شادباکرههای سرخ آنارشیسم
• فضل الرحیم رحیم خبرنگار آزادمسموم کردن شاگردان مکتب بخشی از پلانهای است برای تداوام زندگی مردم ما در سیاه روزی و بدبختی
• محمد عالم افتخارهمذاتی های سرسام آور بشر با سایر جانداران؛ و همه به زیان!
• الحاج امین الدین « سعـیـدی- سعید افغانی »زن مراسم تعزیه داري و جـنازه
• بقلم : ديده بانتهاجم يک « رسانه ء وابسته » به خانم های وکيل پارلمان !
• محمد عالم افتخار گوهر اصیل آدمی؛ چگونه کشف شد و چه پیامد هایی به دنبال خواهد داشت؟
• عبدالسلام (ضعيف)د يوه افغان په توګه
• دوکتور صلاح الدین سعیدی – سعیدافغانی مکثی کوتاه بربعضی جوانب دزدي ها درکابل بانک
• ولی محمد «نورزی»ژړااوخندا؛
• امــیـــن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«چشم چرانی
• نوشته کریم پوپلوضیعت معیشت در افغانستان
• شیرین نظیری نگرانی زنان افغانستان
• اشرف فروغاما من؟
• امــیــن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«لیلام وسایل کار شیطان
• نو شته نذ یر ظفرمادر : ملائکهء در زمین
• رجنی کمارپرانترس مادر
• نصرت شادزنان شورشگر ، - از پطروگراد تا شیکاگو
• حسن پیماننوروزمیراث نخستین امپراتوری دهقان برزمین است قسمت(7)
• سیامک ستودهروز جهانی کارگر و وظیفه واقعی ما
• نگارش : خسروصادقی بروجنیمفهوم واقعی طبقه کارگر
• عزیزه عنایت اول می, روز همبستگی کارگران جهان !
• عبدالو کیل کوچیجنبش جهانی کار گری وباز تاب آن در افغانستان
• حسن پیماننوروزمیراث نخستین امپراتوری دهقان برزمین است قسمت -6
• شباهنگ رادروز جهانی کارگر، اوّل ماه مه، مظهر پایداری و اتحاد!
• انجینرمحمود صا فیاول می جشن همبسته گی کارگران و زحمتکشان جهان
• ع . باغبانتسلسل جنایات دشمنان علم ومعارف با پیروی ازمکتب حسن امیری ادامه دارد
• حزب کارایران(توفان)فرخنده باد اول ماه مه بشارت دهنده بهاررهائی بشریت
• عزیزه عنایت بررسی وضیعیت حقوق زنان درافغانستان !
• حسن پیماننوروزمیراث نخستین امپراتوری دهقان برزمین است قسمت-(5)-ر
• نظرمحمد مطمئند کابل ښاري ځوانان د افغاني کلتور استازيتوب نه کوي
• اسدالله جعفریداغ هجران فاطمه (س) وشهیدان هزاره بررخسار خورشید است
• دګروال عنایت الله پویان ګریز
• حسن پیماننوروزمیراث نخستین امپراطوری دهقان برزمین است قسمت(4)
• ترجمه توسط حمید محویباز نمائی جنسیت و سادیسم فرهنگی
• اسدالله جعفریچراتاریخ هزاره با خون رقم می خورد؟
• نجیب الله جویاباید جاویدان ماند
• دوکتور علوم جلال بايانیتيکه دارن اسلام ســـــلفی و ديوبندی
• الهه افتخاراگر با مغز سر و مغز استخوان خود رنسانس نکنیم؟؟
• نوشته نذیزظفرساعتی با همه
• حسن پیماننوروز میراث عنعنوی نخستین امپراتوری دهقان برزمین است
• نگارش : شیده رخ فروزتداوم شکنجه ومرگ خاموش کودکان درایران
• حرفهای بر یک خبر تلخفضل الرحیم رحیم خبرنگارآزاد
• حسن پیماننوروزمیراث عنعنوی نخستین امپراتوری دهقانبرزمین است قسمت-2
• حسن پیماننوروزمیراث باستانی امپراتوری دهقان برزمین است
• عبد الرحمن ابراهيم خيلد ميرويس جان په ځواب کې د کرزي ليک
• عبدالو کیل کوچیسال نو تان مبارک باد
• سید احمد ضیا نورینوروز فرازمند مبارک باد
• الماس فرضی (صمد)نگاهی به وضعیت زنان افغانستان
• انجینر محمود صافید ۱۳۹۱ نوی کال ،نوی سپرلی ،او نوی هیلی
• اسدالله جعفریرسالت ناتمام پدرمزاری
• حسن پیمانخشم انقلابی زنان ومادران
• دوکتور صلاح الدین سعیدی – سعید افغاني مجبوریت های محترم ح. کرزی و تحفـﮥ ۸ مارچ وی
• نوال سعداویما هرگز امید را از دست نخواهیم داد!
• ب. الف. بزرگمهرزن در آیینه ی تاریخ
• زلیخا پوپلهشتم مارچ مبارکت باد
• حزب کار ایران سمت درست مبارزه زنان برای تحقق حقوق دموکراتیک آنها
• نویسنده: حمیرا ثاقبنقدی بر مصوبه شورای علمای افغانستان در مورد زنان
• فرامرز دادرس تاریخچه هشتم مارس،روز جهانی زن
• انجینر محمود صافید ما رچ اتمه ،افغانی ښځی، اواجتماعی عدالت
• جلال پیروزاگر میدانی که مادری !
• نگارش : خسرو صادقی بروجنیزن؛ درجستجویِ رهايي
• محمد عارف عرفان هشتم مارچ گذرگاهی بسوی آزادی زنان جهان
• صالحه رشیدیزن موجود بهشتی
• سهیلا اصغري وردک(نظیمي)ولې مو په لوی لاس خپل نیم وجود له کاره غورځولی؟
• نوشته کریم پوپلقصه ملنگ در لباس پلنگ
• عبدالو کیل کوچیچرا فقط هشتم مارچ
• سلیمان راوش درسرزمین ما پنجم ماه حوت (اسفند ماه) روز زن یا مادر بوده است
• علی رستمی زن درائینه تاریخ
• تتبع و نگارش: رستم پیمانمجموعه حقوق زن – قسمت چهاردهم
• نویسنده: دکتور شهیر نثارییک نهال ، یک نَفَس
• محمد همایون سرخابیدکتر محمد صادق برنا به جاودانه گی پیوست
• محمد حریف (حریف )جايگاه و نقش زن معاصر افغان !
• انجنیرعبدالقادرمسعوداستاد دوکتورمحمد سعید(سعید افغاني)د پوهې، علم او ادب د پیاوړي قلم خاوند
• لیکونکې : محمد رحیم « یوسفي »د ارواښاد مولانا ډاکتر محمد سعید « سعید افغاني » د کار او جدو جهد په باب زما دسترګو لیدلې حالات
• تتبع و نگارش از ع. بصیر دهزادحقوق طفل
• نبی حیدری معلم ازکلوخ آتش میپرد
• ولی محمد نورزی دکابل خلک دواوري او یخني د ستونځو په منځ کي
• تتبع و نگارش: رستم پیمانمجموعه حقوق زن – قسمت دهم
• نصیراحمد – مهمندکوتاه سخنانی بمناسبت ‎بزرګداشت میلاد مسعود وسیرت پیغمبرجلیل القدر«ص»
• سلیمان کبیر نوریذلیل سازی مردم افغانستان با ریش و ریشخند
• الحاج امــیــن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«انـســـان بی ایـــــمان
• تتبع و نگارش: رستم پیمانمجموعه حقوق زن – قسمت دهم
• شیرین نظیریپیشینه چادری در افغانستان
• تتبع و نگارش: رستم پیمانمجموعه حقوق زن – قسمت هشتم
• محمد اسحاق فیاضحق ارث زن، قربانی باورهای سنتی جامعه
• تتبع و نگارش: رستم پیمانمجموعه حقوق زن – قسمت هفتم
• سیدجواد( سیغانی )سیمای حسن امیری سیغانی درآئینۀ تاریخ
• ب. الف. بزرگمهر تن فروشی، کارگری نیست!
• گزارشگر: فاروق ثوابشگوفه یی که پرپر شد
• محمد اسحاق فیاضزن، خشونت و رنجی بی پایان در جامعه افغانی
• تتبع و نگارش: رستم پیمانمجموعه حقوق زن – قسمت ششم
• البرز- پلخمریپا سخ به جعلیات ودروغ های سادات ستیزانه
• صالحه رشیدیسال نوعیسوی متصادف با مرگ مادر
• سید احمد ضیا نوریجنایت فجیع و هولناک
• ن . دروازیوطن فروشی ، برای برخی ها ، افتخار است !
• تتبع و نگارش: رستم پیمانمجموعه حقوق زن – قسمت پنجم
• اسدالله جعفريبابه علي يار، بايد بوداي ديگر باشد
• کاوه هامونیبیرون راندن نا جوانمردانه و غیر انسانی شهروندان افغانی
• تتبع و نگارش: رستم پیمانمجموعه حقوق زن – قسمت چهارم
• تتبع و نگارش: رستم پیمانمجموعه حقوق زن – قسمت سوم
• Najibullah Joyaوالدین چگونه به تفاوت ها و ویژگی های فرزندان خود پی ببرد!
• تتبع و نگارش: رستم پيمانمجموعه حقوق زن – قسمت اول
• اسدالله جعفريخون امام حسين درجان خلق هزاره افغانستان جاريست
• مولانا عبدالکبیر فرخاریخجسته روز ولادت زن نامدار کشور ، دوکتورس اناهیتا راتبزاد مبارک باد!
• سهیلا دهماسیباز هم درباره جنبش زنان !
• دیپلوم انجنیر نورضیاء فرینهشتاد سال زندگی افتخار آمیز
• نجیبه آرشزنان و کنفرانس « بن دوم»
• سلیمان کبیر نوریشاد باش هشتاد سالگی و سرشک تلخ
• صالحه رشیدیشیطان کی است ؟
• نویسنده : مهرالدین مشیدتبعیدیان تاریخ حماسه آفرینان و قهرمانان واقعی تاریخ هستند
• برگردان ناهيد جعفرپوربخاطر زن بودن بقتل رسيدند
• ناهيد جعفرپور خشونت عليه زنان در کشورهای خاورميانه
• نوشته : اسد محسن زادهبه جوانان بیندیشیم
• تهيه و تنظيم: آزاده ارفعاستثمار بی رحمانه زنان کارگر برای انحصارات معروف مد در دنيا!
• شباهنگ رادفقر فزاینده در امریکا
• عنایت الله پویانشاهد جرمی
• اکرم پدرام‌نیانمایش ناگوار فمنیسم نولیبرال ایران
• برگردان باخیش سببیاز پان ترکیسم تا نژادپرستی (2) (بخش آخر)
• نورمحمد غفوریشخصی ګټې، ګروپي ګټې او عامې ملی ګټې
• سید احمد ضیا نوریخجسته باد عید سعید قربان
• برگردان باخیش سببیاز پان ترکیسم تا نژادپرستی (1)
• داکترآرینسیاست اجتماعی بخش چهارم
• نوشته : اسد محسن زاده به جوانان بیندیشیم
• برگردان میم حجریجبهه متحد اعتراض بر ضد جنگ و اشغال
• سید احمد ضیا نوریخشونت
• ترجمه توسط حمید محویپایان مالکیت خویشتن
• نویسنده : مهرالدین مشید این گونه حادثه آفرینی ها بحران زدا نه؛ بلکه بحران آفرین هستند
• به قلم الهه افتخاربعضی های ما در عصر «جاهلیت» پیش از اسلام زندگی میکنیم !
• الف - محشور سونامیی که پس از ویرانگری نمایان میگردد
• محمد اسحاق فیاضو بازهم روایتی از کوکنار و مواد افیونی!
• عزیزه عنایت مادری در وادی مرگ و زندگی !
• ولی محمد نورزیسیمین بارکزی د مرګ او ژوند په منځ کي
• ترجمه رویا صحراییزنان و قوانین قدیم و جدید ترکیه
• برگردان میم حجریوضع کنونی زنان افغانستان (2) (بخش آخر)
• عدالتحرامزاده‌های «تی‌پارتی»
• بهرام رحمانیطرح حکومت اسلامی برای اخراج صدها هزار افغان از ایران!
• فریده ثابتیکار کودکان
• برگردان میم حجریوضع کنونی زنان افغانستان (1)
• کریم پوپلمعادن فروشان قرن بیست ویک
• نگارنده : زلمی رزمیاینجا کابل است
• لیکوال متفاعد ډګروال پویان سپینې خبرې او اترې
• اسدالله جعفریکشته شدن آقای برهان الدین ربانی وبار مکافات عمل
• د مولانا دوکتور محمد سعید « سعید افغاني » لیکنهزړګیه !
• رسول پويانانگيزه های جنبش و شورشگری در هرات
• حسیب شریفیتطبیق 24 پروژه‏ی مختلف برای کمک به زنان تخار
• محمد اسحاق فیاضبنادرآبی، پاشنه آشیل فشارهای سیاسی برافغانستان
• کودکان کار طول عمر نرمالی ندارند
• ترجمه بهرام قدیمیچه آموختیم؟ دنیای جدید کار
• ترجمه آزاده ارفع لباس های کثيف!
• محمدالله نصرتویژگی های مراحل رشد درکودکان
• ترجمه توسط حمید محویطبقۀ کارگر در اروپا و ایالات متحده، راست، چپ و خنثی
• نوشته از ع . بصیر دهزادبحثی در مورد عوامل تمائلات رادیکالیزم و جرائم جنائی در میان جوانان افغان
• سید احمد ضیا نوری سالروز خاموشی شهید سید حامد نوری
• رستم پیماناختلاف در حلول ماه رمضان و شوال؛ و سرنوشت وحدت ملی و اسلامی ما!
• سید احمد ضیا نوریعیدانه
• سلیمان کبیر نوری زند گینامه ی دلچسپ و الهامبخش محمد عالم افتخار
• برگردان میم حجریکار زنان و سیاست کمونیستی زنان (7)
• عزیزه عنایت افطاریه یا سفرهء بینوایان !
• نصیراحمد «مهمند » زبان ملی پښتوونقش واهمیت آن درتفاهم ووحدت ملی
• امیــن الــدین « سعـیـدی- سعید افغانی »روزۀ مسافـر
• برگردان میم حجری کار زنان و سیاست کمونیستی زنان (6)
• برگردان میم حجریکار زنان و سیاست کمونیستی زنان (5)
• برگردان میم حجریکار زنان و سیاست کمونیستی زنان (4)
• برگردان میم حجریکار زنان و سیاست کمونیستی زنان (3)
• سلیمان راوشماه رمضان خلاف حقیقت ماه قرآن خوانده شده است
• امین الدین « سعـیـدی-سعید افغانی »قبول وصحت اعمال با نیت است
• الهه افتخارظالمان و منافقان ؛ « خدا داده گان» نیستند!
• برگردان شین میم شینراندمان کار
• برگردان شین میم شینروند کار
• برگردان میم حجریدولت، انحصارات، امپریالیسم (3)
• برگردان میم حجریکار زنان و سیاست کمونیستی زنان (2)
• محمدالله نصرتماه مبارک رمضان و فواید آن
• برگردان میم حجریکار زنان و سیاست کمونیستی زنان (1)
• عبدالو کیل کوچی استقلال وآزادی
• امین الدین « سعـیـدی-سعید افغانی »حکم آذان برای افطار دررمضان
• امین الدین « سعـیـدی-سعید افغانی »روزه بدو ن نماز
• پژوهشی کوتاه از دُکتر خلیل ودادحقایق تلخ و نگران کننده از زندگی مهاجران در هُلند
• سهیلا وحدتی سند بین المللی درباره کودکان سرباز و مسئولیت دولت ها
• شیرین نظیریمبارزه با خیابان آزاری
• برگردان میم حجریرهائی زنان در کنار کارگران (4) (بخش آخر)
• مترجم: بابک پاکزاد قانون زنان را به حاشیه می راند
• تتبع ونگارش: امین الدین « سعـیـدی – سعيد افغانی مــاه رمضــــان مـــاه تـقــوای
• ډاکتر سيد نصير احمدبي بي حاجي ډاکتره عاقله حکمت چې ما پېژندله
• محمد یوسف هیواددوست د یو غوره پښتو ټلویزیون د خپرونو اړتیا
• نصیراحمد -- مهمند ماه صیام
• دکتر بیژن بارانعشق اول و آخر فروغ فرخزاد
• حسینه روفی جهان شیفتۀ چشمانش شد که در آن راز های ویرانی یک سرزمین نهفته است
• برگردان میم حجریرهائی زنان در کنار کارگران (3)
• نگارش: فریده ثابتیجنگ و زنان
• برگردان میم حجریرهائی زنان در کنار کارگران (2)
• Alaha AhrarNurture your Love for your Country
• برگردان میم حجریرهائی زنان در کنار پرولتاریا (1)
• د. صلاح الدین سعیدی تعصب از نظر دین مبین اسلام
• بهمن شفیقاز عروسی خوبان و سهم عدالت برای محرومان
• امين الدين(سعيدى –سعید افغانی ) نـكاح در اسلام
• برگردان و توضیح: ا. م. شیرینیمی از پناهندگان جهان را فراریان جنگهای آمریکا تشکیل می دهند
• محمد جوادی احمدینيم نگاهي به زندگي عالم سپيده بر دوش آيت الله تقدسي (رحمت الله عليه)
• نوشته حفیظ الله حبیبیآسیب شناسی مطبوعات زرد
• میرعبدالواحد ساداتیاد و خاطرات زنده یاد فرید مرید را گرامی میداریم
• نصیراحمد ــ مهمنداعتیاد وانحراف جوانان وعوامل آن
• مترجم: بابک پاکزاد هفت گام برای حل مساله بحران غذا
• نگارش: غلام رضا بقاییزندان و تأثیر آن بر رشد کودکان!
• نوشته کریم پوپل تاریخ اتحادیه‌های صنفی افغانستان
• ولی محمد نورزی د آریا نا (بیات)د تلویزیون ځیني خپروني د افغانانو په ګټه نه دې
• سیامک بهارینشریه کودکان مقدمند
• امین الدین «سعیدی - سعید افغانی»بدعت بدعت است، حسنه ندارد
• نصیراحمد -- مهنمدمطبوعات یاآیینه تمام نمای جامعه
• محمد اسحاق فیاضمواد مخدر؛ درآمد تضمینی، اشتغال سه میلیونی و مبارزه دشوار
• جلال پیروزرسانه های لگام گسیخته - وآیندهء ملت !
• عبدالحسیب شریفیخشونت علیه زنان در تخار کاهش یافته است
• الف.آناهیتازنان وجنبش آنان درمقابل دوگزینه
• نصیراحمد ــ مهمند دموردستاینی او ویاړ په خاطر
• برگردان میم حجریزن در کشورهای سوسیالیستی (1)
• نصیراحمد-- مهمندافغانهاوفرهنګ وکلتور بیګانګان
• سوسن بهارهم­بسته و پیوسته، هم­صدا و هم­گام، نه به کار کودک، آری به حق کودکی!
• برگردان میم حجریفرهنگ کوچک ایمانسیپاسیون زنان (7) (بخش پایانی)
• مهران فرجی۴۰۰ هزار کودک افغانی در تهران
• برگردان میم حجریفرهنگ کوچک ایمانسیپاسیون زنان (6)
• نگارش: م.آذرآیا مبارزه برای لغوِ کارکودک،بخشی ازمبارزه طبقاتی نیست؟
• برگردان میم حجریفرهنگ کوچک ایمانسیپاسیون زنان (5)
• عبدالحسیب شریفی وضعیت زندانیان تخار نگران کننده است
• برگردان میم حجریفرهنگ کوچک ایمانسیپاسیون زنان (4)
• نوشته : برهان الدین « سعیدی » ورزش رزمی تکواندو در افغانستان
• برگردان میم حجریفرهنگ کوچک ایمانسیپاسیون زنان (3)
• برگردان میم حجریفرهنگ کوچک ایمانسیپاسیون زنان (2)
• نگارش: سوسن بهارممنوعیت کارکودک
• مصاحبه کننده: نجیبه آرشزنی با اسطوره فداکاری
• امــیـن الـدیـــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«مـقــام – مــادر
• امــیـن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«زنان شما گشتزار شما انـــــد؟
• برگردان میم حجریفمینیسم مارکسیستی (4)
• برگردان میم حجریطبقه و جنسیت به مثابه ابعاد حاکمیت کاپیتالیستی (4) (بخش پایانی)
• داکترآریندرباره سیاست اجتماعی
• برگردان میم حجریفمینیسم مارکسیستی (3)
• محمدنبی عظیمی سازمان نظامی ومسأله انظباط و مورال رزمی
• برگردان میم حجریطبقه و جنسیت به مثابه ابعاد حاکمیت کاپیتالیستی (3)
• نوشتهء دکتور فرید طهماساسد میوند مُرد؟
• رستمیروزجهانی کارگران گرامی باد!
• برگردان میم حجریفمینیسم مارکسیستی (2)
• برگردان میم حجریطبقه و جنسیت به مثابه ابعاد حاکمیت کاپیتالیستی (2)
• برگردان میم حجریفمینیسم مارکسیستی (1)
• برگردان میم حجریطبقه و جنسیت به مثابه ابعاد حاکمیت کاپیتالیستی (1)
• محمد اسحاق فیاضافغانستان، بحران بیش از هفت میلیون انسان گرسنه
• ماریا دارو تاریخ شهادت میدهد
• برگردان میم حجریگرسنگی تقصیر گرسنگان ست!
• محمد اسحاق فیاضافغانستان در تحولات اجتماعی و اقتصادی سال گذشته
• محمد عالم افتخار معجزهء ریاضی ؛ یا جادو گریی پر فاجعه با قرآن !؟
• امــیـن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«قرآن کریم را نه ببوسید ونه بسوزانید بلکه مطابق حکـم آن عمل کنید!
• عبدالحسيب شريفيمعلولين را با القاب زشت آزرده نسازيد!
• نوشتهء آموتخنیک ، ملاء وتکرار تاریخ
• سلیمان راوشسیزده بدر
• سلطان علی کشتمندنوروز را گرامی بداریم وسال نوخوش برای همه آرزو نماییم
• آصفه صبا گویید به نوروز که امسال نیاید
• دکتر حمیدالله مفیدجشن نوروز راهش را از میان سده ها می یابد
• نجم کاويانی نوروز، جشن جهانی
• سلیمان راوشنوروز
• ل . کریمی استالفیدعا کنیم ، بهار بی غبار برگردد !.
• رحمت اله روان نوي ۱۳۹۰ کال دافغانانو ترمنځ دنفرت اوکینی ځخه لیری کال غواړم
• رستم پیمانآیا سُونامی جاپان ناشی از تقصیر رُبات ها است؟
• نجیبه آرشنوروز فراتر از تاریخ است
• نویسنده فرامرز دادرس نوروز جشن باستانی ،هیچ پیوندی با اسلام ندارد
• عبدالو کیل کوچی بهار انتظار
• محمــــدالله نصــرتمراسم جشن باستانی نوروز در افغانستان وبدخشان
• دکتور شهیر نثاریبیایید مقدم بهار را به فال نیک بگیریم
• ولی محمد نورزی نوی کال نوی ورځ او نوي پسر لي
• اسدالله جعفریتا خود زنان به مقام مرجعیت علمی و دینی نرسند، سخن گفتن از حق زن دروغ ترین سخن ها است
• نجیبه آرشبه استقبال ازمارش زنان رزمنده ی شهر کابل
• داکترآریندرباره سیاست اجتماعی
• سوسن دادرسآتش حلال و آتش حرام
• دکتر بیژن بارانعشق زن در قرن 20م خاور میانه
• عزیز آریانفرگلی برفت که ناید به صد بهار دگر
• محمد همایون سرخابی فرخنده باد هشتم مارچ روز همبستگی بین المللی زن
• عبدالوکیل کوچیهشتم مارچ تا ریخ همبستگی ومبارزه
• ارسالی ج.پآيا 8 مارچ جشن است يا ادامه ای مبارزه دادخواهانه؟
• ډاکتر سيد نصير احمدډاکتر همايون کامران چې ما پېژانده
• کریمه کشتمندهشتم مارچ، روز جهانی زنان خجسته باد!
• شیرین نظیریصدمین سالگرد هشت مارچ به همه خواهران عزیزمبارک باد
• شیرین نظیری تاریخچه جنبش زنان در افغانستان
• نجیبه آرشصدمین سال هشتم مارچ
• عزیزه عنایت به استقبال از روز بین المللی زن
• فرستنده – جلال پیروز غمشریکی بازن افغان
• سید زبیر واعظیصــــــــدیقه و خیـــــــــــام
• لیکونکي : مولانا دکتور محمد سعید « سعید افغاني »د بشر سعادت په څه کی دی ؟
• نویسنده : ماریا دارو سنگسار انسانیت
• سید ضیأالدین «قطبی»خـــــــــــــانه وخـــــــــانـــــــواده
• نوشـتهً : انجنیـر خلیـل الله روًوفـیفرهیخته مردی ازتبارفرهنگ دیگردرمیان ما نیست
• الهه افتخاردزد هم میگوید خدا و کاروان هم
• اسدالله جعفریسیدعبدالقیوم سجادی، سنی شدتارئیس مجلس شود!!
• ډاکتر لمرافغانستان نه د وېشنې بلکې د ورکېدنې په درشل کې
• نوشته سید ضیأالدین قطبیسخنان آموزنده
• تهیه و ترتیب توسط محمدالله نصرتمراحل عشق وعاشقی از دید دانشمندان
• نوشته از: الهه افتخارپسمانی ما از نادانی ماست
• دوکتور صلاح الدین سعیدی - سعید افغانی چرا علماء متفق رأی وهمنظر نیستـند؟
• سلام خان افغاني کډوال په داخل اوخارج کی د مصيبتونو سره مخامخ دي!
• تهیه و ترتیب توسط محمدالله نصرتازدواج های اجباری و عوامل آن
• نوشته : امین الدین ( سعیدی- سعيد افغانی )از فقر به الله پناه میبریم
• عبدالو کیل کوچی پناهندگی حق است یا تحفه
• سرلوڅ مرادزی پښتانه او په کور دننه دوه لويي ستونځې
• نوشته : دکتر اسد محسن زادهدژ و انسان
• ګزارش : خالدهادي حیدري د هندپه جیلونوکي دافغان بندیانوکرږي به څوک واوري؟
• انجنیر نسرین منصورافزایش خشونت های سیاسی و دولتی علیه زنان
• عزیزه عنایت نوعی از خشونت دربرابرزنان
• نگارش از ع بصیر دهزادتوضحی بر خشونت و خشونت فامیلی
• عبدالو کیل کوچیکودکان آسیب پذیر ترین قشر جامعه
• نــوشـتـه از:مصلح صــيــغــه ويــابــه اصطلاح ازدواج مـــؤقـــت
• بیژن بارانیادها- دکتر غلامحسین ساعدی
• عبدالو کیل کوچی عید قربان در ماتم قربانیان بیگناه میگذرد
• الف - میم انسانی که باید میبود
• اسدالله جعفریاسلام از “شرت» داشتن«خر»ها تا فوتبال بازی زنان
• ج- پ – س مرا ببخش
• ج – پ – س زمانه
• عزیزه عنا یت مـوثـریـت جـوانـان در اجتماع
• سید احمد ضیا نوریشهید سید حامد ( نوری) مردی بر فراز قله های دانش و فهم
• نوشته : شغنان « احــدزاده »توصیۀ یک دختر افغان به گردانندگان سازمان ملل بمناسبت شصت وپنجمین جلسۀ عمومی ملل متحد !
• نوشته : دکتر اسد محسن زادهزبان جنگ و دود آتــش *
• بچه بازی یا لوط در اسلامامین الدین سعـیـدی
• انجنیر محمد عبید شاغاسینقش جوانان در سیاست
• محمد امین بخشی کودکان میهنم از شیرخوارگی؛ معتاد به مواد مخدر میشوند + فلم
• داکتر محمد سعید « سعید افغاني » لیکنهراتلونکې دنیا
• نگارنده : زلمی رزمیدلم تنگ شده
• نوشته نذیر ظفرمسلمان بینی برید و کافر بینی ساخت
• انجیلا هاشم هدایتتقاضا و آرزوی کمک
• انجنیـر خلیـل الله روًوفـی مردیکه سرافراز زیست وسرافراز به ابدیت پیوست
• د داکتر محمد سعید « سعید افغاني » لیکنهد پردی؛ آخوا او دی خوا
• نویسنده : ل . کریمی استالفی رجم انسان و تاریخ ، از یهودیت تا افغانیت !
• عبدالو کیل کوچی ورزش مایه تندرستی ، دوستی و بهترین گزینه همبسته گیست
• نوشتۀ: شهاب الدین سرمندحزب واحد وجوانان
• نوشته: جیران پیله وریآسیب های جسمانی کاربه روی کودک
• عبدالاحد برين مهرقرآن نمي سوزد
• تهیه کننده : امین الدین سعیدی – سعید افغانیازدواج مرد آلمانی با پشک
• صور اسرافیلابتذال در برخی برنامه های تلویزیون تا چه وقت ادامه پیدا خواهد کرد؟
• قاضی دادگر کتابخانه ای در یک سطر!!
• نوشته : دوکتور محمد سعید « سعید افغانی »طبیب بگو مرض من چه و چاره ام چیست ؟« قسمت هشتم »
• نوشته نذیر ظفرجواب تائییدی
• سيد عليشاهسخن مختصردرباره ًقتل فجيع سيدحامدنوری
• سید احمد ضیا نوری شهادت جانگداز فرزند برومند و با رسالت، پارهء تنم سید حامد ( نوری)
• امین الدین « سعـیـدی- سعید افغانی »قــرآن ما از سوزانــدن نــیـــست
• م۔ا۔كرگرټولنپوهنيز - كلتوري بحث
• نوشته نذیر ظفرعید
• نوشته : دوکتور محمد سعید « سعید افغانی »طبیب بگو مرض من چه و چاره ام چیست ؟« قسمت هفتم »
• د دوکتور محمد سعید « سعید افغاني » لیکنهکاشکې !
• امیرخان جوینده صبروشکیباََیی
• م۔ا۔كرگر ملا دروحانيت اوجومات نه په جلا تله كې
• عبید الله شیوه کیرادیوی آتش
• سیامکفیلم مستند همجنس بازی در افغانستان
• اسدالله جعفری درس های امام حسن برای جامعه ی هزاره
• نوشته : دوکتور محمد سعید « سعید افغانی »طبیب بگو مرض من چه و چاره ام چیست ؟« قسمت ششم »
• نوشتهء خلیل ودادماما بهتر از کاکا بود
• نوشته : دوکتور محمد سعید « سعید افغانی »طبیب بگو مرض من چه و چاره ام چیست ؟« قسمت پنجم »
• نوشته : دوکتور محمد سعید « سعید افغانی »طبیب بگو مرض من چه و چاره ام چیست ؟« قسمت چهارم »
• کاکوجان نیازی تاسیس اتحادیه ی بین المللی مهاجرین در مسکو گامی به سوی اتحاد افغانهای بیرون از مرز افغانستان
• انجیلا هاشم هدایت حقوق زن و خانمان فراموش شده معیوب افغان
• فرانک مجیدیعایشه: چهره‌ی یک زن، قربانی طالبان بی فرهنگ
• نوشته : دوکتور محمد سعید « سعید افغانی » طبیب بگو مرض من چه و چاره ام چیست ؟« قسمت سوم »
• الف - محشور بیاد فرید مریدی که نامراد شد
• انجیلا هاشم هدایت معیوبین و معلولین فراموش شده افغان در کنفرانس کابل
• داکتر خاکسترحکم ثانی با رزاق مامون
• نوشته : دوکتور محمد سعید « سعید افغانی » طبیب بگو مرض من چه و چاره ام چیست ؟« قسمت دوم »
• فضل الحق( ملکزاده)چرا آب بحر شور است ؟
• تتبع و نگارش : برهان الدین « سعیدی »خانم رابعه « العدویه » اولیـن زن صوفی
• عزیزه عنایت زنـــان د ر بــرا بـــر بی عــدا لتــی هـــا !
• دکتور محمد سعید « سعید افغانی »طبیب بگو مرض من چه و چاره ام چیست ؟
• حمیدالله حمیدفقدان قوه درک و تفکر اجتماعی
• ویدا میرزایی نگاه اجمالی به روان شناسی کودک
• ویدا میرزایی سخن آموزی در کودکان
• ا.م.احمدیمیگویند مسوولین تعدادی ازرسانه ها سواد کافی ندارند!
• ارسالی انیسه وطنیارمولانا ,,, كیمیای مراقبه
• سارینا پیکرمبارزه براي رفع ستم و نابرابري از زنان، مبارزه براي تقويت صفوف كارگران است
• عبدالوکیل کوچی یک نظر خیر خواهانه ودلسوزانه
• محمد الله وطندوستدر اندوه نبود یک استاد،یک همسنگر و یک همکار
• د دکتور محمد سعید « سعید افغاني » لیکنهد واقعي ملي رهبر هڅې او هیلې !
• شهاب الدین سرمند مادر روزت مبارک
• نوشته ی:چریک فرهنگییکی بگو، چند تا بشنو!
• علی فرماندهلغو مجازات اعدام:مانیفست سیاسی یا مانیفست انسانی؟
• محمد همایون سرخابی مرور کوتاهی به زندگی سیاسی دوکتور برنا آصفی بنیان گذار صحت روان نوین افغانستان
• عبدالوکیل کوچیمروری بروضعیت کودکان درافغانستان
• نوشته نذیرظفر بارش درزندان
• عبدالرحیم احمد پروانیبی دقتی در تهیه گزارش ها نه تنها سوال برانگیز که فاجعه بار است
• داکتر و.خاکسترجواهر مکنون
• صالحه رشیدیدوستان عزیز! روز مادر است
• نوشته از: ع. بصیر دهزاد معضله پناهجویان افغان در هالند و تابوی 1-اف (1-F)
• سید احسان» واعظی«مادر مهربانم
• شهاب الدین سرمند مادریعنی فرشته آسمانی
• صباحروزخجسته مادرمبارکباد !
• انجینر محمود صافی د مور ورځ
• په ایران کې افغاني مهاجرین، اعدام او په افعانستان کې ایراني مهاجرینلیکوال : کوشان ساپی
• عبدالوکیل کوچی فرخنده باد روز مادر
• حکمیمور جا نی
• نگارنده : فضل الحق ملک زادهبهترین روز برای مردن !
• عبدالو کیل کوچی تامین حقوق کارگر، تجلیل از روز کارگر است
• الف – محشور اول می : دریچه ای بسوی روشنایی
• تا بــــــش ومـــــن بهــــــار را دوســـــت میدارم...
• نگارنده:زلمی رزمیعلیه اعدام هموطنان خویش درایران بپاخزیم
• هوشنگ معین زاده استاد شجاع الدین شفا، پدر حرکت روشنگری عصر کنونی ایران رخت از جهان بر کَِند و به جاودانگی پیوست
• اسدالله جعفریغروب خورشید بام جهان،بامیان
• محمد اسحاق فیاضفقر و بیکاری بزرگ ترین چالش اجتماعی مردم افغانستان
• اسدالله جعفریدرسوگ عالم آل رسول (آیت الله رضوانی یکاولنگی)
• نوشته : انجنیر صدیق قیام حوادث طبیعی ، کثرت نفوس و بلند منزل های کابل
• محمد امین بخشی نقش رسانه ها در ایجاد نفاق و شقا ق
• صالحه رشیدیعصر طلایی تاریکی
• سلیمان راوش سیزده بدر
• نوشته : انجنیرعبدالقادر مسعوداحمــد غــوث زلــمی :بهار نــو ، سال نـو و نوروز آزادی برایت نیک و مبارک بـاد
• میهن فدا - محشور گوش به آواز پای بهار
• صباحبهاردلنشين وخوشبختي همقرين باد
• زلمی رزمینوروز باستان این یادگار کهن را گرامی میداریم
• انجینر محمود صافیجشن نوروز سال 1389
• محمدالله نصرتنوروز
• محمدنبی عظیمیبه یاد آن رزم آور ازدست رفته
• امان معاشر نامۀ مـادر داغــدیـده
• سلیمان راوشچهارشنبه سوری یا پیشوازینه گل سوریی جشن نوروزی
• عزیزه عنایت نوروز با ستــــا ن
• اسدالله جعفریمزاری برای آرمان های بزرگ شهید شد
• اسدالله جعفریپرستو ای پیامبر بهار
• اسماعیل محشور وای ! اگر زن ، خود نجنبد ؟
• الف -- میهن فدا ښځه د ناوړو دودونو په لومو کی
• سيد احسان واعظیسیمای زن در اسطوره و تاریخ آریايی
• محمد ا صغر ( عبا دی ) بمنا سبت روززن !!!
• انجینر محمود صافیمبارزه به خاطر تساوی حقوق مدنی و اجتماعی زنان افغان در افغانستان
• ل . کریمی استالفی یک قطره عطر ، زن را بدوزخ میکشاند ؟! .
• عبدالوکیل کوچیبه استقبال هشتم مارچ
• امان معاشر خبر نگار آزاد آرزوی های زنان در هشتم مارچ یکی اند
• علی رستمیکلاراتستکین بنیان گذار هشت مارچ!
• سلیمان راوش به مناسبت 8 مارچ
• نوشته : برهان الدین « سعیدی ‎»هــفـت وادی عــرفـان « هـفت شهــرعشـق »
• هدایت حبیب فرا رسی روز همبستگی وتجلیل از پیکار مادران و خواهران را تبریک و تهنیت میگوییم !
• اسدالله جعفریاومحمد است واحمد، گل باغ «احد»
• میر محمد شاه رفیعیواقعیت های زندگی زنان افغانستان و تجلیل هشت مارچ
• اشرف هاشمیعاقبت رحیم دوزنه
• نوشته شده توسط پاییز کهساری زندانیی بیگناه پلچرخی و شهید مظلوم حادثۀ سالنگ
• صالحه رشیدیای زن
• احمدمنصور احمدیچی کسی مسوول سرقت آثار تاریخیست ؟
• تهیه وکمپیوتراز توسط محمدالله " نصرت "مولود نامه حضرت محمد رسول الله
• اسدالله جعفریمولوی ها وآخوند های سکولار وحقوق بشر پرستان بخوانند
• داکتر ظا هرحکمینگا هی به نقد (انتقاد) و نقادان
• سرفراز مومندزه یو څوک پیژنم
• تهیه و ترتیب : برهان الدین « سعیدی »بـیـسـت و پنجمین سالگرد وفات علامه دوکتور محمد سعید « سعید افغانی»
• ماریا دارودر آستانه هشت مارچ
• صالحه رشیدی! ضعف استقلال زن
• عزیزه عنا یت پـس از وقــوع حــادثه ی یــازدهــم ســبتــا مـبـــر
• محمدنبی عظیمی فریادی که خاموش نخواهد شد
• میر محمد شاه رفیعی در انتظار برگشت با عافیت عزیزان در غربت
• لیکونکی : مولانا سعید افغانید بشر سعادت په څه کی دی ؟
• دکتر بیژن باران مقام زن در تاریخ
• صالحه رشیدیخبر درناک تراشیدن موی سر زنی را شنیدم
• اسدالله جعفریهمایش«زنان در افغانستان؛ فرصت‌ها، چالش‌ها و راهکارها»
• سید احمد ضیا (نوری) خانواده و نوجوان
• صالحه رشیدیتساوی در کسب کمالات و فضایل انسانی
• نگارنده : زلمی رزمی وجدان سفیدو زخم سیاه
• صالحه رشیدیتساوی از نظرخلقت
• اسدالله جعفریبی توجهی آقای رئیس کرزی و وزرایش در قبال مهاجرین
• صالحه رشیدیغم نامه من در سوگ مادرم
• محمدعوض نبی زاده برخی اندیشه ها درموردهویت وخاستگاه تاریخی جامعه هزاره
• تتبع ونګارش : امــیــن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«مناره مساجد در سویس در مخالفت با دموکراسی شد!?
• اسدالله جعفریحق چیست و در کجاست؟
• تهیه کننده : لامیه بکتاش « شیر افغان » در مسابقه قهرمانی اروپائی سال « 2010 » اشتراک مینماید
• الف - محشور نه باور نمیکنم !
• صالحه رشیدیعظمت عید قربان
• دکتر بیژن بارانزن و مدرنیزم در فلات
• صالحه رشیدیخشونت در کشور ما به یک فرهنگ مبدل شده
• تتبع ونګارش :امــیــن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«مــقــام زن در دیـــن مـقــدس اسـلام
• امان معاشر، خبر نگار آزادهموطن منور و نابینای ما، سند فراغت کمپیوتر را بدست آورد
• نگارنده : زلمی رزمیخشونت قابیلی درقرن بیست ویک
• برگردان از آلمانی: نیلاب موج سلام« به آنسو دیدن و گام برداشتن »
• صديق وفا ازنفی خشونت تا حقوق بشر
• عزیزه عنایت خشونت علیه زنان درجها ن
• عبدالوکیل کوچیعید قربان و عید ماتم زدگان
• صالحه رشیدیاد رفیق نبی جاودان باد
• داکتر خاکستر افراط در جبران
• عبدالصمد ازهرضایعۀ المناک
• خامه ی از سمونوال و حیدالله مفید دلیر مردی از تبار خرد چهره به نقاب خاک سپرد
• نگارنده : زلمی رزمی سگهاوآدمها
• اسماعیل محشور حبیب من ، حبیب تو ، حبیب همه
• تتبع ونگـارش :امــیـن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«اعتدال در دوستی و دشمنی
• لیزا سروشروابط ابزاری هند با افغانستان
• عبدالوکیل کوچیمبارزه بر ضد خشونت علیه زنان
• تتبع ونګارش :امــیــن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«آداب صـحـبـت
• محمد نادر ظهیر چه کسی مسئول گرایشات غیراسلامی بعضی از نوجوانان مهاجرما درغرب است
• محمد عوض نبی زا ده نگاهی برشرایط کاری و تحصیلی مهاجرین افغان در ایران
• دکتور فرید طهماسغوث زلمی ژورنالیست است و ژورنالیست ، نباید به زندان افکنده شود !
• محمدنبی عظیمی گزارشگر امروز
• انجنیر عبدالقادر مسعود فریاد همدردی برای رهائی غوث زلمی
• حقيقت جومساله دفاع حقوقی از پناهجويان افغان در يونان، ايتاليا، سويدن، هالند وفرانسه بايد جدی گرفته شود!
• عزیزه عنایت غوث زلمی شخصیت شناخته شدهء کشور
• مرکز کلتوری دحق لارههموطنان عید مبارک
• اسدالله جعفریعید به گل نشستن فطرت بربرزگران فطرت مبارک باد!
• رحمت اله رواندکوچنی اختر مو مبارک شه
• صديقه ابراهيم زاده روزه درمانی بيماري هاي روحی و جسمی
• تتبع ونګارش : امــیـن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«صـدقـه فطــرو عید فطر
• محمدنبی عظیمیصندوق های جادویی
• دوکـتــور صلاح الـدین سـعـیـدی (سعید افغانی)نــظر خـــیـر خـــواهــــانـــه
• محمد تقى جعفرى‏ابعاد شخصيت على (ع)
• اسدالله جعفریعلی (ع)راز سربمهر هستی
• تتبع ونگارش:امـیـن الدین « سـعـیـدی- سعید افغانی »ســـعــادت چــیــــست ؟
• نوشتهء دکتور فرید طهماسمصاحبه با حزب دموکراتیک خلق افغانستان
• عزیزه عنایت ماه مبارک رمضان پرفضیلت ترین ماه سا ل
• لیزا سروشمبارزه برای حقوق برابر و آزادی زن نیاز پایدار جامعه معاصر است
• اسدالله جعفریبهار قرآن بر امت قرآنی مبارک باد!
• تتبع ونګارش :احمد « سعیدی »بوسه هم حرام شد !
• هژبرشینواریکارتون های انتخاباتی
• نگارنده : زلمی رزمی رهنمایی کی توانی _ ای که راه خود ندانی
• عزیزه عنایت زبان وسیله ی انتقال مفا هیم
• فرامرز دادرسسبز ایرانی یا سبز اسلامی
• اسدالله جعفریچرا ماهزاره هااختلاف داریم؟
• صالحه (رشیدی)زن افغان از حقوق شرعی و قانونی خود بر خوردارنیست
• صالحه رشیدیهستی ساز بشریت
• عزیزه عنایت زنان و اطفال بی بضاعت در روی جاده ها !
• محمدنبي عظيميروزگار دوزخی
• وکیل کوچیروز پدر به همه مبارک باد
• صالحه ( رشیدی )باز هم یادی از روز مادر !
• اشرف هاشمیهمصدا با هموطن
• نوشته : زلمی رزمی میراث فرهنگی
• کامراندر پی کشتن چراغ وانکوور (قیام) برآمده اند
• بقلم محمد نادر ظهیر منادیان هدایت
• نوریمهمانان نا خوانده !
• ا. م. شیریاوّل ماه ژوئن- روز جهانی حمایت از کودکان
• ظاهر افق کانديداکادميسن ستاره اڅکزۍ نه يوازي تروردوحشت قربانی شوه ، بلکه ددولتی ـــ ناټو يي ادارې دبې همتۍ اوتګمادۍ ثمره هم وګڼله شوه ،
• نگارنده : زلمی رزمی نیازبه یک بازنگری همه جانبه
• اشرف هاشمی ...میخواست مرامجاهد بسازد إماخود ملحد شده برگشت
• تهیه و ارسالی از: سیده طلوعبمناسبت روز مقد س ما در
• فرستنده : زلمی رزمی بمناسبت روزخجسته مادر
• غزال عثمانی مادر برخیز
• نوریافغانی مهاجر یا مهاجم
• دوکـتـورصلاح الـدیـن( سعـیـدی- سعـیـدافـغـانی)عـــــــــفــــــــــــت کلام و آزادی بــیـــان ؟
• اشرف هاشمیسرګذشت ّ واقعی
• یزدان ظفری قانون احوال شخصیه شیعیان افغانستان!
• اسدالله جعفریدیدار آیت الله هاشمی رفسنجانی باآیت الله العظمی فیاض ودرس های آن برای جامعه هزاره
• از دوکتور صلاح الدین سعیدی عـــــــــفــــــــــــت کلام ؟
• محمد عوض نبی زا ده دیدگا ه های برخی احزاب سیاسی در مورد موقف اجتماعی زن در کشور
• ازشفيعيکارتون جالب
• اسدالله جعفریفصل بهارو موسم می زدن وبوس وکنار آمدباز
• اسدالله جعفریدرحاشیه قتل معلم «رقیه رضایی» درحجله زفاف :
• م ی هادیسلیقهء انتخاب مردم سلیقهء مسلط به جامعه است
• ص. وفالغو رسمی آپارتايد درافريقای جنوبی به معنای پايان آپارتايد نيست!
• نوشته از ع. بصیر دهزادانجمن حقوقدانان افغان در اروپا بحیث یک تحرک انساندوستانه، منورانه وطنپرستانه، ترقی و تجدد طلبانه
• نو شته نذیر ظفرهشت مارچ و دشمنان زن
• دیپلوم انجنیر نورضیا فرینبه مناسبت روز همبسته گی بین المللی زن
• محمد یعقوب هادی تجدید پیمان سی وچهار ساله واقعیت زن امروز است
• پژوهشي ازصباحتقدس مادروعطوفت زن دوکلمه دريک مفهوم « قسمت دوم »
• صباححقوق بشرچيست؟ونقض کنندکان حقوق بشرکيست؟ بخش نخست
• ازشفيعيکارتون جالب
• نویسنده : ماریا دارو خجسته باد روز همبستگی زنان جهان
• عزیز نوری نوشته ای در باب حق مندی کارگران افغانی در ایران
• شورای اروپايي نهضت فراگير8 مارچ مبارک باد!
• ا. م. شیزلی روز جهانی زن گرامی باد!
• هدايت حبيب روز همبستگي جهاني زن ( هشتم مارچ ) به همه زنان شجاع وستمديده افغان مبارکباد !
• نوشته : زلمی رزمی یکصدویکمین سالگرد ٨ مارچ
• مشعل8 مارچ فرخنده باد
• اشرف هاشمیروز زن ٬ به زن ها مبارک
• پژوهشي ازصباحتقدس مادروعطوفت زن دوکلمه دريک مفهوم
• عزیزه عنایت به استقبـــــال از هشتم مارچ
• تتبع ونگارش :امین الدین « سعـیـدی »

زن ونبـــــــــوت
• ازشفيعيکارتون جالب
• د افغان ستراتیژیک څړنی مرکز د سولی او تفاهم دلیاری مبلغ عـلامـه محمد سعید « سعید افغانی »
• اسدالله جعفریعلماءمنشاء صلاح و فساد امت هستند
• ازشفيعيکارتون جالب
• اسدالله جعفریدروغ های شاخدار یک وکیل خواب آلود پارلمان
• امان معاشر سخنی بامعلم، ادیب، شاعر ومهربان هموطن ما محمد اسحق (ثنا)
• تتبع ونگارش :امین الدین « سعـیـدی »خودکشی یا عمل انتحاری
• اسدالله جعفریحقوق والدین از دیدگاه اسلام
• تتبع ونګارش: امین الدین) سعیدی)فتوای شرعی مفتی جامع الازهر مصر در موردحکم بوسیدن بین دختر وپسر جوان
• ازشفيعيکارتون جالب
• کوهی بیک "گدا"انتخابی از کاروان رفته گان
• وحيدعزيزکارتون جالب
• ازشفيعيکارتون جالب
• اسدالله جعفری مبارک بادت این سال وهمه سال
• اسدالله جعفریبتول قرآن بخوان، تا فرشتگان گلویت ببوسند!
• نیلاب موج سلامدر ستیز با بی عدالتی
• ب. د . گذرگاهی" پوليس مخفی هالند محاکمه شد!؟"
• ازشفيعيکارتون جالب
• نویسنده: ماریا دارو انگیزه های اساسی خشونت زنان علیه زنان
• نوشتهّ اشرف هاشمی نامهّ زندانی بدخترش
• ازشفيعيدو کارتون جالب
• سيد احسان واعظیوطن فرزندان اصيلش را فراموش نميکند
• خوشه چينادارۀ مهاجر پذیر
• م ی هادیبازی با ریش بابا کار کودکان است
• اسدالله جعفری پاسخ به برادر گرامی احمدطارق
• اسدالله جعفریحزب وحدت را،نسل هزاره نخواهد بخشید
• عزیزه عنایتجوانان در بین دو کلتور
• ازشفيعيسه کارتون جالب
• صالحه رشیدی قصه های من
• بقلم : محمد نادر ظهیرحـــــسن ظـــن یا گمان نیکو
• نوشتهء دکتور خلیل ودادبرگهایی از تاریخ سازمان دموکراتیک جوانان افغانستان
• نو شته نذیر ظفر جشن خون
• محمد یعقوب هادیاین یادداشت را در اعتراض به برنامه دیدگاه تلویزیون آریانا به مناسبت ششم جدی وبرنامه سازآن آقای میرزائی ومهمان آن آقای مامون بخوانش میگذارم
• نو شته نذیر ظفر ایران همسا یه همد ین و همز بان
• محمد عوض نبی زا دهچشم انداز تاریخی تحمیل خشونت وستم برزنان کشور
• محمدنبي عظيمي" - باد رنج ناروای خلق را پایان " *
• نوشته : زلمی رزمی سپید چون برف
• ارسالي صميميهژدهم دسامبر روز جهانی مهاجرت
• ص.وفافصلنامه بانوارگان نشراتی انجمن همبسته گی با مهاجرين افغان
• داكتر زرمینه ز مان وطن یار گزارش سالانه انجمن خیریه اطفال به ما نیاز دارند
• اسدالله جعفريعيد غدير بر مشعل بدوشان آزادي مبارك باد!
• نو شته نذیر ظفراخلاق ژور نا لیستی ...
• محمد اسحاق فیاضسرمای زمستان و موج تازه اخراج مهاجرین از ایران
• صالحه رشیدی چرا زن به عنوان جنس دوم یاد شده ؟
• الف . سپید سنگ زن حق گپ زدن ندارد ؟!
• اسدالله جعفريبحثي در هجرت-هويت نسل مهاجر هزاره بخش سوم
• عزیزه عنا یت مها جریـن و مردم بی بضاعت در افغانستان
• خوشه چينمشت زن
• محمد یعقوب هادی به پیشگاه عزیزانی که درکشور شاهی هالند مارش عدالت خواهی وحق خواهی را بر گزار نموده اند
• زبیر شیرزادد اختر ټال
• صديق وفاسرَدرُگمی ها و تنگناههای جوانان بيگانه در محيط ميزبان
• اشرف هاشمیمصاحبه با خدا
• نوشته : زلمی رزمی شصتمین سالگرد اعلامیه جهانی حقوق بشر
• بصیر دهــزاد اشتراک در مظاهره دهم دسامبر بخاطر دفاع از حق مشروع پناهنده ګان افغان در هالند دین اخلاقی و افغانی ماست، در آن اشتراک نمايید
• صالحه ( رشیدی ) خدایا ! خشونت ، خشونت وباز هم خشونت
• اسدالله جعفریبحثي در هجرت – هويت نسل مهاجر هزاره )بخش دوم(
• اسدالله جعفريخفاشان، با سیاه چشمان قندهار چه کردند؟
• نوشته : ماریا دارو قطع خشونت علیه زنان
• صالحه (رشیدی ) باز از جسم لطیف زن بهره برداری سیاسی
• ظاهردقیق تاریخ معاصرهزارهها قسمت ششم
• صديق وفا ازنفی خشونت تا حقوق بشر
• زرغونه ژواکد کندهار پر نجونو د تيزاب شيندل
• اشرف هاشمیجنازه یی مادرم ګم شد
• صالحه رشيدیای زن !
• کلال سرپلی خانه علم و فرهنگ مرکز مواد مخدر
• نیلاب موج سلامدر مورد « شورای همبسته گی زنان افغانستان در آلمان » چه میدانیم؟
• اسد بوداسرزمینِ گل های بدی
• اسدالله جعفريبحثي در هجرت-هويت جامعه هزاره
• اسدالله جعفرياحوال شخصيه اهل تشيع افغانستان وبازي كثيف سياستمداراني با پوستين خدا بر تن
• نوشته از: ظاهردقیقتاریخ معاصرهزاره ها (قسمت پنجم)
• ظاهر دقیقتاریخ معاصر هزارهها
• نوشته اشرف هاشمیاسارت در بهاران
• صالحه ( رشیدی )ای زن ، ای خواهر ، ای دخت افغان !
• الف. سپیدسنگکامبخش،نوجوان پژوهشگر و دگرانديش
• نجیب الله عظیمیثمرهء همکاری های متقابل
• حضرت ظریفی 20 سال زندان برای هيچ!
• عبدالوکیل کوچینشانه های از تاریخ
• اسدالله جعفريبدرود، مادر، فضيلت ها
• غلام دستگير هدايتبايد به شفاخانه های دولتي و شخصي توجه بيشتر مبذول داشت
• محمد اسحاق فياضواگويه هاي تاثيرات رواني جنگ درافغانستان
• عزیزه عنایت خــــــــزان , پیــک زمستـــــان
• از قلم : ماریا دارو شهید خانم ملالی کاکر
• د مولوی داکتر محمد سعید « سعید افغانی » ليکنهپه لغمان کی اوسیدونکی قامونه او پرګنی
• اسدالله جعفريعيد عاشقان بر عاشقان مبارك
• نوشته : امین الدین «سعیدی »دين اسلام دين شمشير نيست لااکراه في دين
• نو شته نذ یر ظفرعيدمبارک
• م ی هادیصفرهء برنامه" مهمان یار" تلویزیون طلوع و چهره های درخشان؟
• انیسه دهزادانجمن زنان روشن
• اسدالله جعفريماه رمضان فصل عاشقي
• ترجمه توسط حمید محویجنگ اتمی آغاز شده است
• نوشـتهً انجنـیر خلیل الله روًوفیافسـرنازنین دیگری را ازدست دادیم
• لطیف کریمی استالفیحج تفریحی و حجاج کیسه بُر!؟ .
• نذ یر ظفرسلام بر روزه داران
• نسيم سحرامکان صدور اقامت براي پناهجويان افغان بعد از انتقاد کميسارياي عالي ملل متحد در امور پناهندگان
• اسدالله جعفريشيعه مذهب اميد به آينده برتر
• هوشنگ معین زاده نگاهی به مقاله«خدمت نا خواسته ولایت فقیه به سکولاریسم!»نوشتۀ دکتر اسماعیل نوری علا
• مر دم عزیز وگرا می افغانستا ن در 28 اسد سا ل 1387 هشتا دو نهمین سا لگرد استقلا ل خویش را تجلیل میکند
• محمد ا صغرعـبا د ي تا ریخ با زیها ی اُ لمـپیک
• باغبانمسلمان بایدمعنی ومفهوم اسلام وکلام الهی رابداند
• انجمن افغانها در سويدنحکم جدید دادگاۀ عالی ادارۀ مهاجرت برای یک پناهجوی افغان
• امان معاشر سفیر افغانستان در ازبکستان نیز عضوی شورای موسفیدان افغانی درشهر تاشکند است
• اسدالله جعفریدر سوگ مرد از تبار ابوذراستاد علي اكبر مهدوي
• محمد عوض نبی زاده هشتادومين سالروزوفات علامه فيض محمد کاتب هزاره مورخ سترگ و بی بدیل تاریخ معاصر کشورخجسته و پر بار باد
• موسسه غیر انتفاعی کوچهازخانه تاخیابان یک در فاصله است
• پیام نهضتآگاهي
• فدراسیون فرهنگی غرجستا ناعلامیهء
• هيأت رييسه مجلس موسسان نهضت فراگير پيام تسليت
• شلیزارسمینار مورخ 27 جون
• سکرتریت کمیسیون رسانش و فرهنگ شورای اروپايي نهضت فراگیرسمینار « وضع سیاسی و وظایف مبرم نهضت فراگیر » دایر گردید
• مشعلپيام تسليت
• ی هادییک پرداخت ادبی در باره ای گفتگوهای انترنت
• اسدالله جعفريسلام بر دختران ستاره بر دوش هزارستان
• اسدالله جعفريفاطمه(س)(س) ملتقاي سنت ومدرنيسم
• میوند ایالات متحده امریکا ، ناتووجامعه جهانی تعهدات خودرا علیه تروریزم باید عملي کرد!
• محمد عوض نبی زادهطالبان کوچی نما با تهاجم درهزاره جا ت امنیت کشوررا تهدید میکند
• عبدالشکور خوشه چينگفت که....؟
• محمدالله وطندوستدر باره وحدت و اتحاد نیروهای چپ،دموکرات،ملی و مترقی کشور
• صباحافغانستان درگردابي ازتنشها وتشنجها
• م ی هادی گذشتۀ مشترک یا انديشۀ مشترک
• لیکنه او تولوونه : امین الدین « سعیدی »مصلح او مجاهد ملانجم الدين اخند زاده
• اسدالله جعفريدر حاشيه ملاقات محمد محقق باحضرت آيت الله فاضل ورسي
• اکبر سید آبادیفساد در دولت یا دولت فاسد ؟
• نوشته: و حيد احمد جلال زادهمعلم
• اسدالله جعفريصدشاخه گل تقديمتان باد اي دختر هزاره
• اسدالله جعفریمعلم :دعاءملت ورحمت خدا بر توباد
• عارف جهشمادران من روزتان فرخنده و شاد باد !
• تتبع ونګارش : امين الدين ( سعيدي )دين اسلام دين تروريست نيست
• اسدالله جعفريزينب (س)الگوي زنان در ايجاد جامعه مدني
• ایرس معاشر اخلاص دختران سنمگان به فال حافظ شیرازی
• تتبع ونګارش : امين الدين ( سعيدي )ازدواج پدر با دختر
• زلمی رزمیروزمادر، بمادران میهنم خجسته باد
• عزیزه عنایت اعدام ها در افغانستان روبه افزا یش است
• محمد ا محمد اسحاق فياضمهاجرين افغاني، استرس هاي بازگشت و وعده هاي سرخرمن
• امان معاشرافتادن حجاب از سر زن مسلم سبب مرگش شد
• امان معاشرخانم افغانی در کانادا بعد از نابینا شدنش مجله تاسیس نمود
• امین باوري د غوایې ورځ
• نويسنده: حسين زاهدیدین که در نیم متر تکه خلاصه شود...!؟
• اشرف هاشمی راستی رضائی ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
• عظیم لمرتقدیم به زنان آزاده
• عبدالله رسولي نوروز مبارک باد
• عبدل نصرتزن افغان درأَئینه روزجهانی زن
• ارسالی : ولایت بی بی نوروز یا نگارينه نگاری از هویت ملی ، آيينی وفرهنگی عجمیان
• نوشته : زلمی رزمی نوروزباستان این یادگارکهن را گرامی میداریم
• محمد عوض نبی زاده ضرورت احیا وانکشاف شهری وشهرک سازی عصری درهزاره جات
• محمد اسحاق فياضزنان، تقابل سنت و تجدد درافغانستان
• شها ب الدین سرمند گرامی داشت از ۸ مارچ روز همبستگی زنان جهان
• بابه قوی مستا نتبصره بر جشن بزرگ بخاطر حلول سـال 1387
• نویسنده :- محمد عوض نبی زادهشهید مزاری منادی برابری حقوق زنان د رافغانستان!
• راحله اکرم جلال زادههشتم ماه مارچ مبارک باد
• عزیزه عنایت از دواج های اجباری دختران جوان و زنان بیوه ء افغانستان
• نسيم سحرمبارزه متقاضيان پناهندگي افغان وارد مرحله جديد گرديده است
• آصفه یامان هشت مارچ ، افغانستان ، مرد سالاری ، زن ستیزی و دیگر هیچ
• سخی ارزگانیتحفه های خونین به پیشواز روز جهانی زن در افغانستان
• دو کتو ر؛ م؛ پکتیا و ا لد ښځو د حقوقو؛ خپلواکۍ د سلمې کا لیزې د د رناوې د نما نځلو په ویاړ
• نسرین مفید فرخنده باد هشتم مارچ
• اتحاد زنان آزاديخواهیک قرن مبارزه در راه رهایی !
• سیده«طلوع» صد سالگی هشتم مارچ را گرامی داریم
• نفس جهیدهشت مارچ را گرامی ميداريم
• تهيه وپژوهش ( نبرد – همگا م )جستجوي نقش زن درصفحات تاريخ وادبيات( بخش دوم)
• تهيه وپژوهش ( نبرد – همگا م ) جستجوي نقش زن درصفحات تاريخ وادبيات
• زلمی رزمی صدمین سالگرد ٨ مارچ نوشته
• اشرف هاشمی خاله بد بخت
• سخی ارزگانیگنجینه های از فرهنگ عامیانه مردم افغانستان
• سید احمد ضیا نوری به مناسبت هشت مارچ روز بین المللی همبستگی زنان
• م ي هاديدرباره برنامه های سیاسی تلویزیون های بیرون مرزی
• اسدالله جعفرينقش زنان در نهضت هاي آزادي بخش
• نو شته نذ یر ظفر نشرات مبتذل
• خوشه چينصدامیکشم
• ظاهر دقیقسیاستها وتاریخ معاصر هزاره ها
• اشرف هاشمیمولوی کافر و کمونيست حاجی شده
• سلیمان کبیر نوریروز گار آيینه را محتاج خاکستر کند
• ظاهر دقیقسیاستها وتاریخ معاصر هزاره ها
• سخی ارزگانیانگیزه های افزایش خود سوزی زنان در افغانستان
• سلیمان راوشبه یاد داشت
• راه نهضتپرویز کامبخش نباید نابود شود !
• ترجمه از دکتور اسدزيرکبگذار پناهجویان افغان اقامت بگیرند!
• قادر یاماندر حاشیه ای " دنیا به بلای روشنفکران " نوشته عصر دولتشاهی
• اداره سایت: «کاتب هزاره»آقای سید پرویز کامبخش باید طبق قانون اساسی و مدنی آزاد گردد!
• سلیمان راوشعدم پیگیریی تلاش، برای رهایی کامبخش،تسلیم شدن به دیو جهالت خواهد بود
• ماریا دارو رهایی ژورنالست جوان آقای سید پرویز کامبخش را خواهانم
• نيلاب سلامداغ دیگر بر سینۀ لالۀ آزاد؟
• قادر یامان آزادی بیان در گرو جلادان
• انجنیر سخی ارزگانی دلالان مذهبی باید حکم اعدام سید پرویز کامبخش را لغو و اورا از زندان آزاد نمایند
• سلیمان راوش آیا باید پرویزکامبخش اعدام شود؟
• سخی ارزگانیتجلیل از روز عاشورای حسینی فصل جدید در جهــت همبستــگی مذهبـی در افغانستـان
• صديق، وفا درسها وآموزه هايیاز تظاهر اعتراضی 18 جنوری 2008 افغانها در هالند
• ع. بصیر دهزاد مظاهره ۱۸ جنوری مظهر خواست و اراده واحد
• محموددر عاشوراء چه باید کرد؟
• نو شته نذ یر ظفرسیدالشهدا
• نبی قانع زاده فرهنگ عزاداری درعاشورا چگونه است ؟
• داکترغلا م حيد ر « يقين »آئین عیّاری وجوانمردی
• دستگېر خروټیدا اپارتايد دی
• صديق وفاراهکار های دفاع از منافع حقوقی و قانونی پناهنده گان سياسی افغان
• ارسالي صميمي توانخواهی و توانبخشی در اروپا
• نسرین مفیدروز جهانی خشونت علیه زنان
• جـميله پلوشـهبه ياد نسيمه عزيز که به جاودانگی پيوست
• مينا يوسفی (رحيمی) در عزای دوست عزيزم نسيمه غياثی
• داکترغلا م حيد ر « يقين »آئین عیّاری وجوانمردی
• صوفياخانواده درچين وآمريکا
• زيميرواسکاريآيا زند گي درغربت مرگ تدريجي نيست؟
• رضاضیایی ستیغ عزت هزاره، وتندرهای وحشی تبعیض و تنفر !
• صوفيا برزنان چه ميگذرد ؟
• نیلاب سلاممنی، که گرد را از دامنم، می زدایم!
• اسدالله جعفریزن ‘در اسلام خلیفه خدا است نه ماشین تخلیه شهوت وحیوان زاینده
• ساحل عشق ، محبت ودوست داشتن
• داکترغلا م حيد ر « يقين »آئین عیّاری وجوانمردی
• راد مرد احسان الله بيات کيست ؟
• اسد بوداسيزيفِ كوچك کابل
• عارف جهشدوست من
• محمد عوض نبی زاده رمان کاغذ پران باز- مروج هزاره ستیزی وبدبینی قومی
• تلخيص و نگارش از عارف جهشافسانهً پروانه
• دکتر کامران امین آوه‌بازتاب روانی فیلم، موزیک و بازیهای خشن ویدیویی در اندیشه‌ و رفتارکودکان و نوجوانان
• فضل الر حیم رحیم ادریس برمک رزمنده ، در جستجوی ارزویش
• عارف جهشکارنده درختي باشيم که ديگران ثمر آن را خواهند خورد!
• انجنیر سخی ارزگانینمای غم انگیز از دختران پشتاره بدوش افغانستان
• نذ یر ظفر شهید نطق مهدی ظفر
• انجنیر غلام سخی ارزگانیمسؤلیت زنان در شرایط کنونی
• داکتر غلا م حيد ر « يقين »آئین عیّاری و جوانمردی
• ماریا دارو یاد نثار علی فریاد گرامی باد
• محمد عوض نبی زا ده جوانان جامعه ءهزاره قربانیان اصلی بحرانها و تبعیض قومی در کشور
• محمد عوض نبی زا دهمردم هزاره قربانی تفا سیرعوامانه ونا همگون وحدت ملی در کشور
• داوی روشان زنان قربانی ادیان ابراهیمی
• نذيراحمدظفرشبکه های تلو یز یو نی ا جیر
• داکتر غلا م حيد ر « يقين »آئین عیّا ری و جوانمردی
• صوفيا راد مردخشونت وزنان
• محمد اسحاق فياضبه احترام قانون، در اماكن عمومي سگرت نكشيم
• داکتر غلا م حيد ر « يقين »آئین عیّا ری و جوانمردی
• تهيه وپژوهش زيميرواسکاريازدرد بي پناه ترين انسانهاي روي زمين
• تهيه وپژوهش زيميرواسکاريازدرد بي پناه ترين انسانهاي روي زمين
• تهيه وپژوهش زيميرواسکاريازدرد بي پناه ترين انسانهاي روي زمين
• داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
• انجنیر سخی ارزگانیاخراج اجباری مهاجرین کشور ما از ایران
• سید احمد ضیا نوریمها جرت پر ملال
• محمد اسحاق فياضايران در برابر اخراج مهاجرين موضع دوپهلودارد
• پروانه بیناایران خودی و غیر؟؟
• ارسالي صميميتاریخچه روز مادر
• انجنیر سخی ارزگانیبه مناسبت ارج گذاری و گرامی داشت روز مادر
• محمد اسحاق فياضبني آدم اعضاي يك ديگراند
• محمداسحاق فياضاخراج مهاجران از ايران و ضروت يك طرح جامع
• نويسنده: حامد شفايينگاه به اخراج مهاجرين افغاني از ايران
• عزیزه عنا یــــتمها جرین افغان زیر چماق وشلاق پولیس ایران
• محمد اسحاق فياضچرا افغان ها دوباره مهاجر مي شوند؟
• محمد اسحاق فياضافغانستان، چالش مرگ مادران وافزايش جمعيت
• عزیزه عنایت شـــلاق عبـــــــــرت
• اسدالله جعفریاخلاق جهاني يا جهان اخلاقي ؟
• اسحاق فياضاول ثورآغاز گسترده و اجباري مهاجرين افغان از ايران
• سید احمد ضیا نوری تراژیدی جانگداز
• نیلاب سلام سرو بلندی تخته ای گور شد
• محمداسحاق فياضبيست ميليارد تومان بودجه اخراج افغانها ا زايران
• داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
• ارسالي صميميدولت بايد در اقدام استفاده از آبهاى کشور تعلل نکند
• بصير دهزادوجود يك نهاد اجتماعي اقليت افغان در اروپا٬ يك ضرورت مبرم
• کارگر سیاســت و خوشـبختی
• انجنیر غ . سخی ارزگانی جوانان، رهبران آینده جامعه شان هستند
• فضل الر حیم به بهانهء فرا رسیدن نوروز
• داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
• غفار عريف "سلام به بهار ، سلام به نوروز ! "
• محمد اسحاق فیاضچگونه روز کرامت و آزادی زن را جشن بگیریم؟
• فضل الر حیم رحیمروز جهانی زن به همه زنان افغان مبارک با د
• مشعلفرخنده باد هشتم مارچ روز جهانی زن
• مختصر زندگینامه خانم نفس جهد
• رمضانعلی شفیعیوای ازغم بی کسی
• انجنیر سخی ارزگانی روزجهاني زن مبارک باد
• محمدنبي عظيمي یک د امن گل نسرین برای ناهید
• دستگېر خروټید پوهنې خپلواکي
• محمد عوض نبی زاده کوچ اجباری و اثرات فرهنگی واجتماعی آن بر جامعه هزاره
• عزیزه عنایتگرامی داشت از هشت مارچ
• داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
• محمدعوض نبی زا ده ساختار قومی و نهادهای سیاسی- اجتماعی مردم هزاره
• انجنیر سخی ارزگانیدختر فروشی از اثر گرسنگی و جبر روزگار
• بقلم حامد شفايياوضاع مهاجرين افغانستان
• عزيزه عنايتقربانیان آرمان و اراده
• داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
• محمداسحاق فياضمشاركت سياسي زنان در قانون اساسي افغانستان
• محمد اسحاق فياضريشه هاي تروريسم در منطقه نخشكيده است
• محمد امين ميرزادسير نزولي فرهنگي به كجا خواهد انجاميد؟
• نوشتهء امام عبادیمستثني !
• را د مردزند گي درغروب غربت
• محمد اسحاق فياضمهاجرين افغاني به كجا پناه ببرند؟
• انجنیر سخی ارزگانی مهاجرت غم انگیز خانواده های هزاره از مناطق شان
• انجنیر سخی ارزگانیماجرای وحشت انگیز فروش و اسارت دختر یازده ساله
• داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
• محمد اسحاق فياضبرف، سرما، سيل؛ آيا مردم را پناهي است؟
• عزيزه عنايتمردم استبدادزدهء افغانستان درپنجهء گرسنگی
• نویسنده: ماریا دارو حقیقت پنهان نمی ماند
• داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
• شورای سراسری زنان افغان در آلمان بر پایی روز جهانی برعلیه خشونت برزنان
• حقيقتآزادي‌ بيان‌، حقوق انسان ورسالت بي پايان
• انجنیر غ . سخی ارزگانیروز بین المللی رفع خشونت علیه زنان
• عزيزه عنايتانگيزه های خودکشی وآتش سوزی زنان
• محمد اسحاق فياضجامعه افغانی، سنت حقیر انگاری کودکان و نوجوانان
• محمد امين ميرزادكميسارياي عالي! مهاجرين فاقد مدرك هم انسانند
• داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
• صديق وفا نگاهی؛ بر دشواری هايی ناشی از مهاجرت وپناهنده گی در ميان خانواده های افغان
• حسين زاهدیاخراج اجباری مهاجرین افغان حق مسلم رژیم اسلامی ایران
• ماریا دارو خدمات فراموش نا شدنی
• داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
• محمد اسحاق فياضآیا نظام تعلیم و تربیه متحول خواهد شد؟
• د وکتور ؛م؛ پکتیاوال ازادي حق تاریخي انسان است ؟
• محمدعوض نبی زاده هزاره جات منطقه کا ملآ فرا موش شده برای انکشاف در نیم قرن اخیر
• عزيزه عنايت عيد سعيد فطر
• داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
• داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
• ماريا داروروان شهید صفیه (عمه جان) شاد باد
• دپلوم انجنیر خلیل الله معـروفیشش سال جهاد و یک عـمر شکست
• لطیف کریمی استالفیغنچه مغموم
• داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
• عزيزه عنايتمادران رنج ديده ء جنگ درافغانستان و جهان
• لطیف کریمی استا لفیتلخترین شام غریبان
• نوشته لطیف کریمی استا لفیناقص العقل به معنی «هیچ » شمردن !
• صديق وفا تقبيح بازگردانيدن جبری پناهجويان افغان از آستراليا
• فريد نظری پيشينه ء بُرقه- چادری در افغانستان
• اسکاريدرد جانگدازتبعید شد گان
• عارف سیامکعشق خاکی و عشق افلاکی خداوند
• ا- صمشعل پنجره ي گشوده اي رو به مردم
• داکترظاهر حکميیو اجتماعی او سو لیز ژ وند به جاری وی
• صديق وفا تهاجم به حقوق پناهنده گی دراوج ناامنی ها در افغانستان
• بابك خرم نمد سياه نگردد سفيد
• خوشه چين چپ را ستی
• محمد عوض نبی زادههزاره ها و میراث فرهنگی با میان, قر بانی قرنها افراطیت دینی, تبعیض, تعصبات قومی و نژادی شده است.
• محمد عوض نبی زادهمظلوم و مغضوب وا قع شدن مردم و سر زمین هزاره جات در ادوار گو ناگون تاریخ
• خا نم شهر ستا نی شهید مزا ری، جا یگا ه ز ن ا فغا نستا ن و شکستن مرزها ی تبعیض
• استا د (صباح) روزمعلم تبريک وتهنيت با د
• جليل پرشورمردم ما می گويند: آش از روی کاسه خورده می شود
• جليل پرشور خراسان تاریخ وافتخار ماست ولی افغانستان زادگاه ووطن فعلی ما
• حضرت ظريفي ناقضین حقوق بشریا : (فدراسیون ساز مانهای پنا هندگان افغان در اروپا)
• فضل الرحيم رحيمزن گلي از جمال و معصوميت
• سلیمان راوش نوروز یا نگارينه نگاری از هویت ملی ، ايينی وفرهنگی عجمیان
• جلیل پرشورنوروز تاریخی وسال نو تان مبارک
• ارسالي فرشته ميتراپيا م عيد
• خوشه چين بها ر نو می آ ید
• جلیل پرشور جابران ،سلاطین ظالم ،بنیاد گراها و مقام زن
• سخی ارزگانی هشتم مارچ ؛ مسؤلیت مردان و زنان
• دیپلوم انجینرنورضیا فرینبه پیشوازروزهمبستگی بین المللی زن
• انجنیر سخی ارزگانی وضعیت رقتبار زنان و ضرورت مبارزات ملی ، سیاسی و فرهنگی در افغانستان
• صديق وفادفاع از منافع حقوقی وقانونی پناهنده گان افغان را بايد ادامه داد!!!
• زرقا فروغزن، فحشا، و تجارت سکس
• ارسالي اميد دوستچهاردهم فبروري روز والنتاين يا روز عشاق
• دكتور همت فاريابيسخني چند پيرامون مهاجرين و كنفرانس مهاجرين افغان درهالند
• انجنیر سخی ارزگانی زن در پرتو تاریخ قسمت چهارم
• زرقاحجاب و حجاب کودکان
• هارون نجفی زاده"همجنس بازی" در افغانستان
• زرقامهریه و جهیزیه!
• نجلا باخترآب و بی آبی
• داکترمحمدشعیب مجددیاعتصاب معلمین هرات بازگشای یک بحث جدید
• نوشته دوكتور كاروان بهبود معارف و بررسي وضع معلولين جنگي
• انجنير سخي ارزگانيزن در پرتو تاریخ
• انجنير سخي ارزگانيزن در پرتو تاریخ
• شمشادانسا نها وحقوق بشر
• ارسالي خسرو ميوندامنيت ملي تابع امنيت انساني
• ارسالي افسانههوتل پنج ستاره در کابل
• ارسالي جواد نصريانروز جهانى حقوق بشر: سالگرد تصويب اعلاميه جهانى حقوق بشر سازمان ملل متحد
• ارسالي بهمن بهمنييونيسف و روز جهانى كودك
• شهرام عدیلی پورهر چه هست از قامت نا ساز بی اندام ماست
• ارسالي جواد نصريانامنيت انساني؛ آن‌گاه امنيت دولت
• ارسالي بنفشه ميترااول دسامبر ، روز جهانی ‌ايدز
• انجنير سخي ارزگانيزن در پرتو تاریخ
• ارسالي خسرو ميوندهمبستگي و امنيت ناپايدار
• جانباز نبردفراگيرترين مصداق نقض حقوق بشر
• ارسالي منصور معجوب نقش دولت و ساختار دمکراتيک آن برای تثبيت و تقويت رواداری از اهميت درجه اول برخوردار است.
• حامد شهابجامعه مدنى در جهان سوم شعار است
• ارسالي بنفشه ميتراآنچه اززندگي آموختم !
• بصير شررفلسفه ، نااميدي و بدبيني روشنفكري
• انجنير سخي ارزگانيفروش اجباری زنان شوهردار در افغانستان( و یا کشف نوینی دیگری از جنایت در حق زنان )قسمت سوم :
• ارسالي ساجدهضرب المثل هاي مشهورجهان درموردازدواج
• پوهنيار بشير مومنسپاهي گمنام
• انجنير سخي ارزگانيفروش اجباری زنان شوهردار در افغانستان( و یا کشف نوینی دیگری از جنایت در حق زنان )
• عبدالروف نيک منشتأمل و نگرشي بر گدايان و گدايي گری
• انجنير سخي ارزگانيفروش اجباری زنان شوهردار در افغانستان( و یا کشف نوینی دیگری از جنایت در حق زنان )
• انجنير سخي ارزگانيچگونگی موانع مشارکت سیاسی زنان در حاکمیت دولت
• خجستهزنان وخشونت هاي فاجعه آميز
• نواب شاه حاکميت ، نظام مردم سالاري وحقوق انسان
• ارسالي نعيم وليدچند قانون آداب معاشرت
• شمشادانتخابات چگونه برگذارشود؟
• ارسالی انجینیر جمشیدی حکم بين المللي شطرنجبیائید شطرنج بيا موزیم
• شمشادانسا نها وحقوق بشر
• شيوانگاهي به سير تاريخي قاچاق زنان
• داکترصيقلسفرد رتاريکي يا زند گي د رغربت
• تهيه و تدوين ازجواد نصريانحقوق بشر، دموکراسي وانتخابات
• ارسالي خديجه سالارمروری برزند ه گی ا نسان های بزرگ دنیا